De beleggingsindustrie zou een sector zijn die niet verandert. Innovaties zijn er ver te zoeken, zo wordt gezegd. Maar is dat wel zo? De digitale disruptie is zeker niet aan vermogensbeheerders voorbij gegaan.
Maar terwijl beleggingshuizen druk doende zijn hun digitale systemen up to date te krijgen en hun klanten nieuwe vormen van snel persoonlijk digitaal contact te bieden, staat er een revolutie op de stoep.
Na het lezen van het rapport Artificial intelligence: the next frontier for investment management firms van Deloitte kan die conclusie wel worden getrokken. AI biedt namelijk nieuwe, waanzinnige mogelijkheden, die de concurrentieverhoudingen verder op scherp zet.
Deloitte onderscheidt vier terreinen waar AI voor grote veranderingen gaat zorgen.
1. AI verbetert de beleggingsresultaten
Op dit moment neemt het gebruik van data exponentieel toe. Bedrijven die deze data weten te gebruiken in hun beleggingsproces hebben meer kans de prestaties te verbeteren. Data-analyse is dé manier om outperformance te boeken. Voor actieve beleggingshuizen zou het wel eens hét wapen kunnen zijn om de opmars ETF’s te stuiten.
Slimme systemen kunnen op dit moment ruwweg 2.000 keer sneller informatie verwerken dan mensen. Dat doen zij ook nog eens 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Vergelijk dat met een analist, die dagelijks zijn dashboard in de gaten houdt, naar een earnings call luistert, een paar rapporten doorneemt en de noodzakelijke meetings bezoekt om op tijd weer thuis te zijn.
Nieuwe ideeën
Voordeel van computers, die alle beschikbare data met AI te lijf gaan, is bovendien dat zij tijdens het doorspitten van de bergen data verborgen correlaties blootleggen en zo nieuwe beleggingsideeën genereren. Betere analyses, dus ook betere beleggingsprestaties, zijn het resultaat.
Of zoals dataspecialisten Ben Wicks en Mark Ainsworth van Schroders schreven in de publicatie Harnassing the data science revolution: “Het combineren van de diepgaande kennis van beleggers over financiële markten en deskundigheid op het gebied van het verzamelen, verwerken en analyseren van data biedt beleggingsprofessionals onder meer de mogelijkheid een bredere visie te ontwikkelen en tijd en denkvermogen vrij te maken om nieuwe ideeën te verkennen.”
Weinig winnaars
De kunst is om de verborgen waarde in de gigantische hoeveelheid alternatieve data te ontdekken. Alternatieve data is alle informatie die beleggers nu nog links laten liggen, eigenlijk alles dat buiten bedrijfsrekeningen, aandelenprijzen of economische informatie staat. Maar omdat alternatieve data nog ongestructureerd zijn, vergt het de nodige bewerking om er zinvolle conclusies aan te verbinden.
"De kunst is om de verborgen waarde in de gigantische hoeveelheid alternatieve data te ontdekken"
Er is veel geld en mankracht nodig om de technische en organisatorische uitdagingen te overwinnen om data-analyse succesvol toe te passen in het beleggingsproces. De uitdagingen zijn zo groot dat Wicks en Ainsworth grote scheuren in de beleggingsindustrie voorspellen.
“In plaats van een gelijk speelveld te creëren, waarbij een betere beschikbaarheid van informatie leidt tot een grotere marktefficiëntie, is de impact van de informatierevolutie juist het tegenovergestelde. Het creëert moeilijk toegankelijke gebieden en mogelijkheden om alpha te genereren voor een beperkt aantal spelers die de schaal en de middelen hebben om daarvan te profiteren."
Grote kans dus dat het de grote jongens zijn, die in de toekomst de poet verdelen. De beleggingsreuzen hebben meer geld en meer klanten, waardoor zij al snel meer data verzamelen, wat vervolgens weer een extra concurrentievoordeel oplevert. Vraag is natuurlijk wel wat er gebeurt als AI-beleggen de norm wordt. Kan de markt dan nog altijd worden verslagen?
Verschillende analisten
Zeker is dat de beleggingsanalist, die nu nog op basis van handige spreadsheats en beleggingsdiscussies zijn keuzes maakt, zal moeten leren te sparren met nieuwe collega’s die de functie van data-analist op hun visitekaartje hebben staan.
Een vraag dient volgens Deloitte als eerste te worden beantwoord, voordat deze data-analisten kunnen zoeken naar alternatieve data-sets die de huidige informatielacunes in het beleggingsproces opvullen: Welke informatie wil een beleggingsanalist het liefst over een bedrijf hebben?
2. AI verbetert de operationele efficiëntie
De beleggingsindustrie verdient nog altijd goed geld, maar om de winsten op peil te houden, zal er flink moeten worden gesneden in de kosten. De komst van nieuwe wet- en regelgeving, druk op de fees en de concurrentie van goedkope passieve beleggingsproducten dwingen om meer op kosten te sturen.
Het verklaart waarom beleggingsinstellingen druk doende zijn zo veel mogelijk processen te outsourcen of te automatiseren. Het grote nadeel van deze kostenstrategie is dat het voor eenvormigheid zorgt. Wat is nog de toegevoegde waarde en de onderscheidende kracht van de verschillende beleggingshuizen?
AI helpt beleggingshuizen om de kosten te drukken en zich te onderscheiden. Stilletjes kan ook worden gehoopt dat wat als een bezuinigingsoperatie is ingezet, verandert in een additionele winstmachine.
Winstmaker
Technologie die in staat is autonoom steeds betere beslissingen te nemen, helpt bedrijven niet alleen de efficiëntie van hun activiteiten sterk te verbeteren, maar biedt tevens de mogelijkheid op specifieke terreinen uit te blinken. Het AI-mes snijdt aan twee kanten. Het helpt de kosten te drukken, maar creëert ook extra winst als slimme AI-diensten succesvol worden doorverkocht.
"Het AI-mes snijdt aan twee kanten"
Voorbeeld van dat laatste is het operationele platform Alladin van Blackrock. Dat biedt beleggingshuizen tal van diensten om het beleggingsproces, risk management en handelsprocessen te optimaliseren. Het werd in eerste instantie alleen ingezet voor Blackrock zelf maar het is nu tegen betaling voor een ieder beschikbaar.
Larry Fink, CEO van BlackRock, heeft onlangs laten weten dat Alladin in de toekomst 30% van de omzet van BlackRock moet genereren.
Plug & play
Groot voordeel van AI-processen is dat deze werken op modulaire en cloud-based architectuur. Dat maakt deze processen niet alleen bijzonder flexibel (agile), maar ook eenvoudig te implementeren (plug & play) bij derden.
Ook nu geldt volgens Deloitte: Is er door de inzet van AI eenmaal operational excellence bereikt, dan is het voor concurrenten, die minder ver zijn met AI, bijna ondoenlijk om nog aan te haken.
Ook op het gebied van operationele efficiëntie dreigt AI dus de beleggingsindustrie danig te ontwrichten. Al is het maar omdat geïmplementeerde AI-systemen vanwege het zelflerende karakter steeds slimmer worden.
3: AI verbetert de distributie van producten en informatie
Terwijl er genoeg redenen te bedenken zijn om te somberen over de toekomst van assetmanagers doemen er tegelijk aan alle kanten nieuwe kansen op. Ja, vermogensbeheerders zullen meer hun best moeten doen om klanten aan zicht te verbinden en worden genadeloos afgestraft als prestaties achterblijven. Transparantie en prijzendruk maken het onmogelijk om nog langer ontspannen achterover te leunen.
Maar tegelijkertijd zijn er nog voldoende markten die kunnen worden ontgonnen. Een nieuwe generatie klanten staat voor de deur. Nou ja, voor de deur. Millennials eisen van financiële instellingen dat hun klantbelevenis geen stap terug in de tijd is, maar onderdeel is van de digitale wereld, die zij zo goed kennen.
Ja, persoonlijk contact zal voor met name het topsegment altijd belangrijk blijven, maar de inzet van digitale technologieën is onontbeerlijk om klanten snel en tegen lage kosten die financiële producten te bieden die passen bij hun wensen. Daarebij moet de informatievoorziening en rapportage even helder als aantrekkelijk zijn vormgegeven. Het oog wil ook wat.
"Een nieuwe generatie klanten staat voor de deur om geholpen te worden"
Slagveld
Deloitte voorspelt dat klantbelevenis het nieuwe slagveld wordt waar assetmanagers elkaar bevechten. Wie de beste klantreis biedt, wint. Ook nu komt AI om de hoek kijken. Deloitte: “Bedrijven die AI, data en analyse weten te integreren in de diensten aan klanten, zullen beter in staat zijn om hun product- en informatie strategieën te optimaliseren en uit te voeren.”
AI helpt bedrijven om hun producten en diensten nog persoonlijker, nog goedkoper te maken. Denk aan de inzet van Robo-adviseurs, die tegen minimale tarieven advies op maat geven op elk moment van de dag dat een klant daar om vraagt.
"Wie de beste klantreis biedt, wint"
Vraag is wel wat nog de toegevoegde waarde is van de beleggingsadviseur. UBS Asset Management lanceerde vorig jaar het white label-platform UBS Partner. Dat analyseert dagelijks beleggingsportefeuilles, waarbij het volautomatisch beleggingsadviezen geeft als de portefeuille niet langer overeenkomt met de rendements- en risicodoelstellingen van de klant.
4. AI verlaagt risico’s
Ook voor risicobeheer is AI een game changer. Traditionele methodes van risicoanalyse kunnen de toenemende hoeveelheid data niet langer aan. Maar met behulp van AI kunnen zowel de bekende als onbekende risico’s volgens Deloitte geïdentificeerd en gemonitord worden worden.
Voorbeeld van zo een risico is het plotseling opdrogen van liquiditeit. Met behulp van AI kan een liquiditeitssquize tijdig worden herkend, waarbij vervolgens automatisch passende maatregelen worden genomen.
Voordeel van de inzet van AI is volgens Deloitte bovendien dat riskmanagers meer tijd hebben om zich te concentreren op het herstellen van fouten, inconsistenties in verwachtingsmodellen en regelrechte complience-schendingen. De automatische systemen hebben op de achtergrond de problemen al opgespoord en geadministreerd.
Opschieten!
Voor assetmanagers, die de potentie van AI nog niet hebben erkend, is het zaak zich in de materie te verdiepen én haast te maken met het plaatsen van vacatures. Deloitte: “Bedrijven in alle sectoren vechten momenteel om het juiste talent, want er is slechts een beperkt aanbod van AI-experts."
Volgens Deloitte is het wel belangrijk om in gedachten te houden dat AI geen op zichzelf staande technologie is. De voordelen die AI biedt, zijn op vele vlakken gelinkt aan andere technologieën, zoals blockchain en cloud computing. “AI kan daarom nooit geïsoleerd worden ontwikkeld.”