ECB is er niet voor klimaatzaken Voorspelt Piet Paulusma straks namens de ECB het weer? Nee, centrale banken moeten zich niet bezighouden met duurzaamheid en andere zaken dan rente en inflatie, aldus Edin Mujagic. 22 februari 2019 09:00 • Door Edin Mujagic Het monetaire beleid moet volgens sommige centrale bankiers meer ten goede komen van duurzame sectoren en minder van vervuilende. Dit omdat klimaatverandering gevolgen kan hebben voor economische groei, financiële stabiliteit en de centrale banken mogelijk op termijn kan dwingen lastige keuzes te maken. Dit roept natuurlijk allerlei vragen op, zoals moet een centrale bank oordelen over welke ondernemingen wel of niet duurzaam opereren en hoe zit het dan met de weersomstandigheden? Gaan ze die ook voorspellen? Maar er is een ander, veel belangrijker bezwaar tegen de voorstellen rentebeleid af te laten hangen van het klimaat. Monetaire beleidsmakers, zoals die van de ECB, zouden allerlei afwegingen moeten maken die zo ver van hun kennis en ervaring liggen, dat daardoor de onafhankelijke positie van de bank in het gedrang kan komen. En een politiek onafhankelijke centrale bank is de beste garantie op een lage inflatie die er bestaat. Geen bemoeienis Die onafhankelijke status betekent dat de bestuurders niet ontslagen kunnen worden en dat geen enkele democratisch gekozen instelling, zoals het parlement, zich mag bemoeien met rentebeleid. Dat accepteren, vraagt veel van een maatschappij, omdat het vaststellen van de rente iedereen raakt via de spaarrente, hypotheekrentes en koopkracht. Lees ook: Politiek is niks voor de AFM Zolang een centrale bank het rentewapen alleen inzet om de inflatie laag te houden, accepteert de maatschappij dat zo’n machtige instelling onaantastbaar is. Als die instelling zich met veel, ook niet aanverwante, zaken bezig gaat houden, kan de bereidheid die onafhankelijke positie te accepteren, eroderen. Als de bank instrumenten zou inzetten in de strijd tegen klimaatverandering, zou dat betekenen dat de centrale bankiers bepalen welke bedrijven zich wel en welke niet voldoende duurzaam inzetten. Wie ervoor pleit dat de ECB zich met klimaatzaken bemoeit, zet dus de onafhankelijkheid van de bank op het spel. Stabiliteit in gevaar Monetaire historie leert wat dan de waarschijnlijke gevolgen zouden zijn: een zwakke munt en een hogere inflatie. En dit zal leiden tot hogere rentes en een behoorlijke aanslag op de koopkracht. Niet-economische negatieve effecten liggen voor de hand. Diezelfde historie laat ook zien dat vooral de middenklasse daaronder zal leiden. En een sterke middenklasse is de lijm die de maatschappij bij elkaar houdt. Als daar druk op komt, zullen zij uitwijken van politieke middenpartijen naar de flanken en zo komt zowel de politieke, economische als maatschappelijke stabiliteit in gevaar. In de eurozone zou zich dat kunnen uiten in dalende steun voor de euro en de Europese Unie. Focus op inflatie Hét argument waarom de centrale banken zich wel actief zouden moeten bemoeien met klimaatverandering, is dat die verandering economische gevolgen kan hebben. Dat klopt. Maar dat geldt ook voor te weinig of te veel immigratie, te lage investeringen in onderwijs en onderzoek of het veel te lage aantal kinderen per vrouw in de eurozone, om maar wat te noemen. Moet de ECB zich daar dan ook mee bemoeien? De ECB heeft als primaire taak ervoor zorgen dat de jaarlijkse inflatie in de eurozone onder, maar dicht bij 2% ligt. Als ik die definitie zo ruim neem dat percentages van 1,6 en 1,7 daar binnen vallen, dan blijkt de bank in slechts twee van de afgelopen twintig jaar daarin te slagen. Een slagingspercentage van 10% is volgens alle denkbare maatstaven een beroerde score. Piet for president Voordat de bank zich met allerlei andere, zeer complexe, aangelegenheiden bezig gaat houden, is het voor de centrale bankiers in Frankfurt wellicht raadzaam hun energie en tijd te besteden om dit beroerde percentage behoorlijk op te krikken. Het klimaat moet inderdaad veranderen, maar dan vooral het klimaat bij de centrale banken, zoals de ECB. Zij moeten terug naar de kern, zorgen voor prijsstabiliteit. Andere zaken, waaronder klimaatverandering, moeten ze als gegeven meenemen bij het vaststellen van de rente en níet de rente vaststellen als onderdeel van de strijd tegen klimaatverandering. Mocht de ECB dat laatste wel doen, dan kan Nederland Piet Paulusma naar voren schuiven als opvolger van Mario Draghi eind dit jaar. Want wie kan dat beter als de centrale bank het weer moet gaan voorspellen om je rente vast te stellen. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.