De gauchos van Zuid-Amerika lieten hun koeien altijd los rondlopen en grazen. Land was er toch genoeg. Maar overdaad schaadt, ook hier. De grond ontboste en verschraalde, de vleesopbrengst bleef veel te laag. Argentinië, ooit de grootste rundvleesproducent op aarde, is geen schaduw meer daarvan. Latinorundvlees kreeg een slechte naam.
“Zelfs McDonald’s kocht het niet meer,” weet Philippe Zaouati (foto), directeur général van Mirova Responsible Investing, een dochterbedrijf van Natixis Investment Managers.
Via Althelia investeert Mirova in Novo Campo, een project midden in de cattle ranching-streek Alta Floresta in de Braziliaanse deelstaat Mato Grosso. Samen met de overheid leert Novo Campo de veeboeren Good Agricultural Practices (GAP) om hun ranches productiever en dier- en klimaatvriendelijker te maken, en tegelijkertijd de kwaliteit van hun vlees te verbeteren.
Doel is om binnen vijf jaar 100.000 hectare land op deze wijze in exploitatie te brengen, met als resultaat 34.000 klimaatvriendelijke koeien. “Wij kopen geen land,” benadrukt Zaouati. “Wij doen niet aan land grabbing.” (Het massale en wereldwijde opkopen van (potentiële) landbouwgrond, een fenomeen met verwoestende gevolgen, dat deze documentaire indringend aan de kaak stelt; JR)
Zaouati: “Wij helpen mensen om op een duurzame manier in hun land te investeren. Dat doen wij meestal in de vorm van leningen.” Vaak gaat het om relatief kleine bedragen: in Novo Campo stak Althelia bijvoorbeeld 11,5 miljoen euro.
"Wij doen niet aan land grabbing"
Groeidiamant Mirova
Mirova ging vijf jaar geleden van start met 3,5 miljard euro beheerd vermogen. Inmiddels is dat elf miljard, meer dan drie keer zoveel. “Dat geld zit voor de helft in aandelen, voor 30% in infrastructuur en voor 20% in groene obligaties.
Om dit in perspectief te plaatsen: Natixis IM beheert bijna een biljoen dollar wereldwijd. Natixis IM is weer onderdeel van Groupe BPCE, “de tweede bank van Frankrijk in aantal filialen, en de derde in balanstotaal.”
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Afscheid traditionele aanpak
“In 2013 deden wij nog op de traditionele manier aan duurzaam beleggen,” vervolgt Zaouati. “Dat betekent: binnen iedere sector beleggen in de bedrijven die het beste scoren op de bekende ESG-criteria. De uitkomst is dat je bijvoorbeeld wel in Unilever belegt en niet in Procter & Gamble. Wel in RDS, niet in Exxon. maar zo voeg je niets toe. Noch in waarde, noch in rendement. Laat staan in duurzaamheid.”
Strategieën voor duurzaam beleggen komen in twee hoofdsmaken. De eerste classificeert individuele beursfondsen naar rato van hun CO2-uitstoot. De tweede vergelijkt complete mandaten of fondsen met hypothetische modelportefeuilles die zo min mogelijk klimaatverandering veroorzaken, zo legt Mirova uit.
“Methode twee laat zich niet toepassen op thematisch ingerichte portefeuilles,” zegt Zaouati. Methode één is zo mogelijk nog problematischer. “Vreemd genoeg kijken deze manieren van meten alleen naar de broeikasgassen die een bedrijf zelf uitstoot, en de uitstoot van zijn energieleverancier.” In hun brochure duidt Mirova die twee domeinen respectievelijk aan als Scope 1 en Scope 2.
“Wat niet wordt gemeten, is wat een bedrijf eventueel aan uitstoot voorkomt.” Zie daar Scope 3. Zaouati geeft een voorbeeld. “Een cosmeticafabrikant kan in Scope 1 en 2 even goed presteren als een bouwer van windturbines. Maar iedereen begrijpt meteen dat de windturbinemaker een veel grotere bijdrage levert in de strijd tegen klimaatverandering. Zijn producten wekken uiteindelijk immers energie op zonder de uitstoot van een kolen- of gascentrale.”
Nieuwe methode
Om een meer sophisticated benadering van duurzaam beleggen te ontwerpen, begonnen Zaouati en zijn team opnieuw. Samen met Carbone 4, een Franse adviesfirma, bouwde Mirova eerst een databank met per beursfonds de CO2-uitstoot. “Die neemt uiteraard zowel de feitelijke uitstoot in aanmerking, direct en indirect, als de eventuele vermeden uitstoot.”
Deze data combineert Mirova met de scenario’s van het wereldwijde klimaatpanel IPCC en met de World Energy Investment Outlook, een studie waarin het Internationaal Energie Agentschap (IEA) ieder jaar aangeeft hoe de investeringsbeslissingen van vandaag energievraag en -aanbod van morgen bepalen.
Als er niets verandert aan de feitelijke investeringen die de investment outlook al jaren registreert, zal de gemiddelde temperatuur op aarde in 2100 zijn gestegen met zes graden Celsius, zo luidt de huidige consensus onder klimaatwetenschappers – met wereldwijd rampzalige gevolgen. De relevantie voor beleggers van de jaarlijkse IEA-studie schuilt hem vooral in het feit dat deze ook hypothetische scenario’s bevat. Dat stelt Mirova in staat te laten zien welke investeringen nodig zijn om de temperatuur tot 2100 met vier of slechts twee graden te laten stijgen.
"In grond komt alles samen"
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Andere portefeuilles
“De traditionele ESG-criteria gebruiken wij niet langer als richtsnoer voor ons beleggingsbeleid, maar als bron van nieuwe ideeën,” zegt Zaouati. “Wij kijken vooral naar de producten en markten van bedrijven. We beleggen momenteel niet in olie en nauwelijks in gas, banken en andere financiële instellingen. Maar we zeggen nooit dat dat altijd zo zal blijven. We volgen al die sectoren op de voet, want we staan altijd open voor veranderingen ten goede.”
De numeriek grootste categorie in de Mirova-strategieën zijn bedrijven die oplossingen leveren voor de grote klimaatkwesties, zoals Zaouati het omschrijft. Thermo Fisher Scientific is een voorbeeld, een Amerikaanse multinational die diensten en producten levert om de wereld gezonder, schoner en veiliger te maken.
Maar de strenge benadering leidt Mirova ook naar kleinschalige niet-beursondernemingen. Daartoe behoort wat de Fransen natural assets noemen: beleggingen die met grond te maken hebben. “In grond komt alles samen,” zegt Zaouati. “Klimaatverandering, sociale kwesties zoals de eigendom van het land en medezeggenschap in het gebruik daarvan, immigratie en de voedselvoorziening. Hoe wij binnen afzienbare tijd negen miljard monden moeten voeden, is een van de grootste klimaatkwesties van allemaal.”
"Hoe wij binnen afzienbare tijd negen miljard monden moeten voeden, is een van de grootste klimaatkwesties van allemaal”
Samen optrekken
Novo Campo behoort tot natural assets, net als de investering in een coöperatie van kleine cacao- en koffieboeren in het Peruaanse Amazone-gebied. “De meeste koffie- en cacaoboeren krijgen alleen betaald voor hun bonen,” legt Zaouati uit.
“Die vertegenwoordigen slechts een fractie van de waarde van de eindproducten: koffie en chocolade. Behalve dat wij hun productie verduurzamen, helpen wij de Peruaanse boeren door te dringen in delen van de keten waar ze meer geld kunnen verdienen.”
Bijna altijd doet Mirova dat samen met lokale overheden, een aanpak die de Fransen blended finance hebben gedoopt. “De senior investors in onze projecten zijn altijd particuliere individuen of bedrijven, overheden en NGO’s zijn junior investors. Maar hun deelname helpt de private partijen wel over de streep om te participeren in projecten waar zij nooit alleen op eigen kracht in zouden investeren. De publieke betrokkenheid biedt hen zekerheid. Niet alleen financieel, hij is ook een soort stempel van goedkeuring: dat de staat het project zal steunen in zijn beleid en met de nodige vergunningen.”