Private equity-managers hadden nog nooit zoveel geld tot hun beschikking. Maar daardoor is het vinden van goed geprijsde deals wel een stuk lastiger. Dat betekent voor beleggers genoegen nemen met minder rendement, of veel meer risico nemen om nog wat extra rendement te behalen.
Reden voor sommige pensioenfondsen, die de relatief hoge kosten niet meer willen betalen in de overbevolkte private equity-markt, om samen goedkopere alternatieven te verzinnen. Een voorbeeld van zo’n alternatief is Capital Constellation.
Dit is een samenwerkingsverband tussen verschillende institutionele beleggers wereldwijd: het pensioenfonds Alaska Permanent Fund, het Britse Railways Pension Scheme en Wafra namens het Public Institution For Social Security uit Koeweit.
Beleggingen poolen
Samen hebben ze om te beginnen 700 miljoen dollar ingelegd. Door hun investeringen in private equity op deze manier te poolen, kunnen en mogen ze in beginnende private equity-fondsen beleggen, legde Daniel Adamson, managing director van Wafra uit tijdens het World Pension Summit in Den Haag.
Maar ze investeren niet alleen, ze ondersteunen beginnende managers ook op operationeel vlak. En helpen om bepaalde kapitaalsdoelstellingen te halen. Normaal gesproken mogen pensioenfondsen alleen beleggen bij private equity-managers met een gedegen trackrecord.
Startende fondsen zijn te risicovol, want die managers hebben te weinig ervaring en zijn te gering in omvang. Uit onderzoek blijkt echter wel dat startende managers het relatief beter doen dan private equity-managers die al wat langer meedraaien, aldus Adamson.
"Omdat wij werken met pensioengeld, willen we dat zo goedkoop en efficiënt mogelijk investeren"
Samen niet te klein
Hoe dat komt? De nieuwelingen zijn eager om goede deals te sluiten, om meer rendement te maken en zich te bewijzen bij hun investeerders. Hier in Nederland is nu ook een samenwerkingsverband van institutionele beleggers op het gebied van private equity. Achmea Investment Management, de pensioenfondsen Blue Sky Group en SPF Beheer trekken vanaf begin van het jaar gezamenlijk op bij co-investeringen op het gebied van private equity.
Ze beleggen in tegenstelling tot Capital Constellation niet in andere managers, maar nemen direct belangen in bedrijven samen met deze managers. Jos van Gisbergen, senior portfoliomanager van Achmea IM en specialist op het gebied private equity en andere illiquide beleggingen, legt het idee achter de samenwerking uit.
“Omdat wij werken met pensioengeld, willen we dat zo goedkoop en efficiënt mogelijk investeren. Alleen kan dat niet, dan zouden we een te kleine partij zijn bij onderhandelingen. Samen kunnen we substantiële bedragen investeren, goedkoper opereren en zorgen voor een goede spreiding binnen de portefeuille.”
Gaat om gelijkgezinde aanpak
Elk jaar investeren de drie partijen samen een gelijk bedrag in het fonds. Die pot is nu substantieel groter dan 100 miljoen euro. Dat geld wordt dit jaar belegd in tien tot twaalf bedrijven. Geld dat eind 2019 over is, wordt weer teruggestort naar de partners.
Betalen voor gecommitteerd geld, zoals bij een private equity-fonds, dat hoeft niet. Aan het begin van een nieuw jaar, na afstemming met hun achterban, kunnen de drie partners weer inleggen en breiden ze de portefeuille verder uit. Na drie jaar zitten er dus tussen de 30 en 36 investeringen in de portefeuille.
Niet elke partner zal dan misschien evenveel geïnvesteerd hebben, maar dat maakt volgens Van Gisbergen niet uit. “Het gaat niet om omvang, maar om een gezamenlijke beleggingsfilosofie, een gelijkgezinde aanpak.”
"Geen van ons heeft andere co-investeringen, dus de focus ligt helemaal op deze samenwerking"
Pas op voor concentratierisico
Bij de start van dit project waren er aanvankelijk vier partijen, maar eentje is er helaas afgevallen. In de toekomst kunnen andere partijen volgens Van Gisbergen (foto) wel aanhaken, maar eerst moet het partnerschap van deze drie partijen stevig staan. “We gaan niet meteen het groeipad op, eerst maar aan elkaar wennen.”
Het is namelijk zo dat alle partners meebeslissen over de investeringen. Als een van de drie het er niet mee eens is, gaat de deal niet door. “We hebben alle drie een beperkt private equity-team, maar door het werk te verdelen kunnen we veel doen. We spreken vooraf af wie naar welke fondsen en jaarvergaderingen gaat. Geen van ons heeft andere co-investeringen, dus de focus ligt helemaal op deze samenwerking.”
De investeringen die de partners doen zijn gemiddeld voor zeven jaar. De bubbel in de private equity-markt proberen ze te omzeilen door vooral in mid- en smallcaps te beleggen. Van Gisbergen: “Er is nu niet alleen sprake van een bubbel in de prijzen, maar ook de fondsen worden steeds groter. Beheerd vermogen wordt steeds belangrijker, maar dat is niet in het belang van de investeerder, alleen van de manager. Zulke fondsen krijgen ook alleen de allergrootste deals aangeboden en dat zorgt weer voor een te groot concentratierisico.”
Omzet is een vereiste
De bedrijven waarin het partnerschap wil investeren zullen voor 90% in de VS en Europa zitten, verwacht Van Gisbergen. En ze moeten ook binnen de ESG-criteria passen die de pensioenfondsen hanteren. Bedrijven die in de fossiele brandstofsector zitten en tabaksbedrijven zijn bijvoorbeeld uitgesloten. Er wordt niet belegd in early stage venture capital, dat is te risicovol voor pensioenfondsen.
“Bovendien, behalve tijdens de internetbubbel, hebben deze investeringen het niet beter gedaan dan de Nasdaq. En daar mogen pensioenfondsen wel in beleggen.” Investeren in late fase venture capital kan wel. “Er moet omzet zijn,” aldus van Gisbergen.
Vanwege de achtergrond van de partners verwacht Van Gisbergen in ieder geval investeringen te doen in de sectoren gezondheidszorg en transport, maar op het gebied van technologie en industrie is er ook de nodige kennis in huis. “En aangezien we co-investeren, zullen we ook samenwerken met andere private equity-partijen, meestal fondsen.”
"Behalve tijdens de internetbubbel, heeft early stage venture capital het niet beter gedaan dan de Nasdaq"
Ook andere illiquide beleggingen
Het rendementsdoel is minimaal 300 basispunten boven een gemiddeld beursrendement. Of er in de toekomst nog ander investeringen dan private equity in portefeuille komen?
“Op termijn ligt het voor de hand ook te kijken naar private debt, maar dan moet eerst het private equity-deel goed staan. We moeten eerst aan de pensioendeelnemers bewijzen dat onze aanpak werkt. Op termijn kunnen we dan verder uitbreiden met andere illiquide beleggingen.”