We leven in een tijd dat we overal wat van vinden. Of het nu gaat over gender neutrale omroepberichten van NS, over de vraag of de WK allround schaatsen wel of niet in de open lucht moest worden gereden of over de grappen van Rene van der Gijp bij Voetbal Inside. Voor of tegen, is de vraag.
Geen mening telt niet mee. Het is dus niet verwonderlijk dat de voorgenomen salarisverhoging van de baas van ING, Ralph Hamers, een flinke lentestorm van reacties teweeg bracht. Zo erg zelfs, dat de Raad van Commissarissen van ING het voorstel heeft ingetrokken. Verdient de ING topman met 1,9 mln per jaar een schijntje?
Het salaris is volgens Jeroen van de Veer, voorzitter van de RvC, een Jupiler League beloning. Dat is een opvallende stelling. Ik denk dat menig speler in de vroegere eerste divisie alleen maar van een dergelijke beloning kan dromen. Als het RvC voorstel was doorgezet, zou Hamers zo’n drie miljoen per jaar gaan verdienen.
Risicoloze actie
Dat is volgens van der Veer een eredivisie tarief. Schande riep de politiek in koor. GroenLinks wil zelfs een spoedwet door de Tweede en Eerste Kamer drukken om dergelijk wangedrag, in de ogen van leider Jesse Klaver, in de toekomst onmogelijk te maken. De snelle actie van de GroenLinks voorman is risicoloos, want ook onder de bevolking is er weinig sympathie voor de voorgenomen en nu dus afgeblazen loonsverhoging van de ING CEO.
Er zal onder de bevolking ongetwijfeld brede steun zijn voor maatregelen dit soort beloningen in de toekomst aan banden te leggen. Hoe kijk ik tegen deze affaire aan? Als het gaat om de positie van banken zijn we volgens mij volledig de weg kwijt. De actie van de Raad van Commissarissen van ING was onverantwoord.
Maar wat mij betreft niet omdat de loonsverhoging niet zou mogen of op zichzelf onwenselijk is. ING is een private onderneming die zelf kan, mag en moet bepalen hoe zij het personeel, inclusief de directie, wil belonen. Allerlei sentimenten over staatssteun die ING in het verleden nodig had, zijn niet relevant.
Steun was overdreven
Ten eerste staat mij bij dat ING de staatssteun van destijds niet per se wenste, maar opgedrongen kreeg door het Ministerie van Financiën. Ten tweede was ING niet in een moeilijke situatie gekomen vanwege wanbeleid waarbij exorbitante risico’s werden genomen, maar door uitzonderlijke marktomstandigheden.
De grote hypothecaire beleggingsportefeuille, de reden voor de staatssteun, bleek uiteindelijk weinig schade te hebben opgelopen. Ten derde heeft de overheid enorm verdiend aan de staatssteun, zeker aan die voor ING. Aan een bedrijf dat half failliet zou zijn, had de staat niet zoveel miljarden kunnen verdienen.
Kortom, het wordt tijd ING niet steeds te achtervolgen met het verleden. Bovendien heeft de huidige directie geen enkele verantwoordelijkheid voor de positie van ING destijds. Dat verleden hoeft een hogere beloning voor Hamers helemaal niet in de weg te staan. Vaak wordt ook als argument tegen dit soort salarisverhoging gegeven dat banken eigenlijk semioverheidsinstellingen zijn.
Voetballers verdienen pas veel
Ze worden gered door de overheden (belastingbetaler) zodra het moeilijk wordt. Deze stelling is achterhaald. Juist door het nieuwe Europese systeem (resolutiemechanisme) voor banken in de problemen, is de kans dat de belastingbetaler moet opdraaien voor een eventueel faillissement, klein. Aandeelhouders en zeker ook alle obligatiehouders, draaien nu voor de kosten op.
Dat is volkomen terecht, maar dat betekent dat banken nu ook als gewone ondernemingen gezien kunnen worden. Als we geen probleem hebben met de zestien miljoen euro per jaar voor de CEO van Wolters Kluwer, de negen miljoen euro voor de Heineken baas en zes miljoen euro voor de Ahold voorman, waarom dan wel met de drie miljoen voor ING-chef Hamers?
Kennelijk kan alleen bij dit soort beloningen de juiste man of vrouw op de juiste plek worden gevonden. Als we dat flauwekul vinden, en menen dat ook de beste mensen voor minder bij de bank willen werken, waarom vinden we dat dan niet ten aanzien van bovengenoemde bedrijven. Of van voetballers, die pas echt krankzinnige bedragen verdienen.
Rabo als goededoelenorganisatie
Zou over deze salarissen geen spoedwet moeten worden aangenomen? Ik heb geen problemen met de aanvankelijk voorgenomen salarisverhoging, maar dat neemt niet weg dat de actie van de RvC toch onverantwoord was. Om de eenvoudige reden dat het de reputatie van ING enorm schaadt. Want hoe onterecht de kritiek ook is, hij is er wel.
En ze konden weten dat de maatschappij nog lang niet klaar is met de banken en de publieke opinie de salarisverhoging niet zou pikken. Het is duidelijk dat banken in een identiteitcrisis verkeren. Dat zie ik bijvoorbeeld ook terug op een heel ander gebied, namelijk de wijze waarop Rabobank zich profileert.
Deze bank zet zich steeds meer neer als een soort maatschappelijke goededoelenorganisatie, die het beste met ons voorheeft. Eerst beloofde de bank in een reclamecampagne ons al het wereld voedselprobleem op te lossen. Nu is de bank begaan met ons lot dat als we ouder worden we te weinig pensioen hebben.
Extra bonus
We moeten dat volgens Rabobank snel gaan regelen en het maakt de bank niet eens uit als we dat met een concurrerende bank doen. Tjonge, de tranen schieten mij in de ogen. Wanneer worden de banken weer gewone financiële instellingen die goede producten uitbrengen?
Die taak veronachtzamen zij namelijk steeds meer. ING, Rabobank en ook ABN Amro, dat al zijn eigen salarisstormpje achter de rug heeft, zijn nauwelijks zichtbaar als het om interessante beleggingsproducten gaat. Indien ING daar aan gaat werken, mag Hamers van mij er nog wel een extra bonus bij.