AFM: Go your own way Uit onderzoek van de Esma blijkt dat AFM regels aan zijn laars lapt. Dat gaan ze nu veranderen. Ze gaan aan de Esma-richtlijnen voldoen om niet steeds uitleg te hoeven geven. Maar is dat wel een goed idee? 12 december 2017 12:00 • Door Marcel Tak Het is een prachtig nummer van Fleetwood Mac, daterend midden jaren zeventig. Go your own way werd een wereldhit, geplukt van één van de beste albums ooit: Rumours. Niet alleen de muziek was mooi, dat gold ook voor zangeres Stevie Nicks. Zanger Lyndsey Buckingham bezingt in het nummer op prachtige wijze de ellende van het beëindigen van zijn relatie met de blonde zangeres. AFM is, 40 jaar na het uitbrengen van het nummer, ook geïnspireerd door de tekst van het liedje. Met ogenschijnlijk eveneens dramatische gevolgen. In een onderzoek van de Esma, waarop alle Europese toezichthouders van de financiële sector zijn aangesloten, kwam naar voren dat de onze eigen toezichthouder, de AFM, de regels aan zijn laars lapt. Alleen Ijsland doet het slechter De Esma heeft richtlijnen ontwikkeld die elke toezichthouder zou moeten hanteren om te controleren of financiële instellingen zich aan de wetten en regels houden. Richtlijnen, AFM geeft deze zelf ook wel eens uit. Het zijn geen wettelijke dwingende regels, maar de toezichthouder gaat er dan vanuit dat de instellingen zich er netjes aan houden, zodat dwingende wetgeving achterwege kan blijven. Meestal houden de financiële instellingen zich netjes aan die richtlijnen. Maar onze gedragstoezichthouder gedraagt zich zelf liever als het stoutste jongetjes uit het Esma-klasje. Nou ja, op de IJslanders na, die er nog minder van bakten. Uit het Esma onderzoek in hoeverre de toezichthouders de vier richtlijnen van compliance toepasten, bleek dat de IJslandse AFM zich aan geen enkele richtlijn hield. AFM zwijgt AFM werd goede tweede door op het punt van de vaststelling van de onafhankelijkheid van de compliance officer in een financiële instelling zich in ieder geval gedeeltelijk aan de richtlijnen te houden. Voor alle overige (deel)richtlijnen gaat AFM gewoon zijn eigen weg. De constatering dat AFM als één van de weinigen zich niet aan de Europese toezichtrichtlijnen houdt, naast IJsland scoren ook Cyprus en Slovenië vette onvoldoendes, is pijnlijk. Zo pijnlijk dat AFM er het liefst het zwijgen toe doet. Op de website van de toezichthouder wordt er helemaal geen melding gemaakt van het rapport en de negatieve conclusies voor AFM. Dat is toch een beetje vreemd, als het om dit soort belangrijke zaken gaat. Alleen een checklist In het rijtje laatste nieuws op de website staat wel “AFM verwacht van marktpartijen dat zij per 3 januari 2018 aan MiFID II voldoen”. Prima, maar over het eigen falen lezen we geen enkel bericht. Nu is de ter zake doende vraag natuurlijk waarom AFM er voor heeft gekozen de Esma richtlijnen nagenoeg geheel te negeren. Daarvoor geeft AFM in het FD een verklaring. De toezichthouder kiest er niet voor de door Esma geadviseerde methode te hanteren, omdat dit slechts het afvinken van een checklist behelst. AFM kijkt liever waar de risico’s liggen voor financiële instellingen, consumenten en beleggers, om zich vervolgens daarop intensief te richten. Deze methode van toezicht leidt tot betere resultaten dan staren naar de Esma-lijstjes, vindt AFM. Ik moet toegeven, ik kan mij bij de argumenten van AFM veel voorstellen. Toch geen diskwalificatie U mag van de toezichthouder verwachten dat er veel expertise aanwezig is over waar de precieze risico’s in de financiële sector zitten. Juist een minder bekwame en onzekere toezichthouder beperkt zich tot de standaardmethode van het afvinken van lijstjes. Dus bij nader inzien is het slechte oordeel van Esma over de AFM wat mij betreft helemaal geen diskwalificatie. Ik zou bijna zeggen, chapeau AFM dat je je niet laat leiden door de slappe richtlijnen van Esma. En er is feitelijk ook niets aan de hand, lees ik verder in het FD-artikel. Zoals aangegeven zijn de richtlijnen niet bindend en hanteert Esma het principe: pas toe of leg uit. Prima en de korte uitleg van de woordvoerder van AFM vond ik al overtuigend. Maar wat schetst mijn verbazing als ik de laatste zinnen van het FD bericht tot mij neem. Geen zin in uitleg AFM geeft daarin aan dat ze bereid is de eigen regels te laten vallen en de Esma-regels in te voeren. Jammer, aldus de woordvoerder, het toezicht zal er slechter op worden, maar we hebben geen zin ons beleid steeds uit te leggen. Toegegeven, de woordvoerder zegt dit niet letterlijk zo, maar het komt er absoluut wel op neer. “We kunnen dit prima uitleggen, maar alles wat uitleg vergt, voorkomen we liever.” Het moet toch niet gekker worden. Of AFM is bewust afgeweken van de Esma-richtlijnen, omdat hij overtuigd is dat dit tot beter toezicht leidt. Dan is het buitengewoon slecht dat, hoewel Esma een afwijkend beleid toestaat, de AFM kiest voor een slechtere methode, alleen maar om geen uitleg te hoeven geven. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat de toezichthouder inziet dat de Esma-richtlijnen toch beter zijn en mede onder druk van het rapport tot inkeer is gekomen. Mijn richtlijn In dat geval is het wel zo eerlijk dat toe te geven en verantwoording af te leggen waarom ons financiële toezicht in het Esma-rapport te kijk staat. De AFM heeft een hele website beschikbaar om commentaar en uitleg te geven. Dat verlangt zij van andere partijen in het geval van een incident ook. Dat is terecht. Maar AFM zou als het eigen mogelijke falen in beeld komt, ook wel wat meer transparantie mogen vertonen. Dat is mijn aan AFM geadviseerde richtlijn voor de komende jaren. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.