Wel groei, maar geen inflatie. Hoe kan dat? Er is economische groei volop, maar toch kan de rente blijkbaar nog niet flink omhoog. Zo schieten we onszelf in de voet. Marcel Tak analyseert 20 juni 2017 12:15 • Door Marcel Tak Het is een moeilijk te verklaren fenomeen: de lage inflatie. Jarenlang hebben met name de ontwikkelde economieën geworsteld met de economische crisis. Die tijd lijkt achter ons te liggen. In de VS ligt het groeicijfer nu al enkele jaren boven de 2%. Dat is weliswaar geen spectaculair percentage, maar het cijfer is nu al consistent sinds 2010 rond dit niveau. Belangrijker nog, de werkloosheid is wel substantieel gedaald en ligt nu net boven de 4%. Daar kunnen veel Europese landen alleen maar van dromen. Het lage werkloosheidscijfer duidt op (nagenoeg) volledige werkgelegenheid. De oude theorieboekjes laten geen misverstand over de betekenis van deze economische omstandigheden. Volledige werkgelegenheid en economische groei leiden als vanzelf naar de Phillipscurve, de grafiek die het verband tussen werkloosheid en inflatie weergeeft. Handen in het haar Onder het actuele economische gesternte zou de inflatie zo langzamerhand flink moeten oplopen, zeker in de VS. De werkelijkheid lijkt echter weerbarstig. Er is weliswaar sprake van een zekere geldontwaarding, maar deze is voor dit jaar neerwaarts bijgesteld tot 1,6%, van een eerder verwachte 1,9%. De beperkte inflatiedruk heeft de Fed er niet van weerhouden afgelopen week een nieuwe rentestap te zetten. De minimumtarieven zijn nu een kwartje hoger gezet tot een niveau van 1%-1,25%. Het is de vierde renteverhoging sinds de crisis de rentetarieven tot het nulpunt deed teruglopen. Het aantal rentestappen lijkt veel, maar het actuele rentepercentage is nog steeds extreem laag, gezien de groei en werkgelegenheid. De monetaire autoriteiten zitten met de handen in het haar hoe om te gaan met de lage inflatie. In Nederland lijkt het probleem nog schrijnender. Sneue positie De zonnige vooruitzichten lijken ook hier de geldontwaarding geen substantiële impuls te geven. DNB heeft echter de oplossing voor dit probleem. Onze eigen centrale bank uit zijn machteloze positie door de vakbonden te smeken om de tanden te laten zien. Nu de economische groei langzaam aantrekt, moeten de lonen omhoog. Dan doet Phillips weer zijn werk en krijgt de inflatie weer een impuls. Looninflatie, dat is wat DNB wil. Het kan verkeren. Ten eerste toont de oproep van DNB de sneue positie die onze centrale bank inmiddels heeft ingenomen. Als tandenloze tijger kan de bank grommen over (Europees) beleid waarmee het niet eens is, zoals de huidige monetaire acrobatiek van Mario Draghi en de zijnen. DNB als economisch adviesbureau Maar ook in het binnenland kan de bank alleen de zaken naar zijn hand zetten middels woorden, bij gebrek aan financieel instrumentarium. DNB is verworden tot een economisch adviesbureau en een fusie met het CPB ligt voor de hand. Maar meest opvallend is de inhoud van de oproep. In de jaren zeventig was looninflatie de giftige cocktail van machtige vakbonden die via onredelijke hoge looneisen de bedrijven dwongen de prijzen exceptioneel te verhogen. De loon-prijsspiraal, deed de economie kraken in zijn voegen en liet de rente tot ongekende hoogte liet stijgen. Nu roept DNB op tot hoge beloningen. Dat is ridicuul en zinloos. Hoge lonen komen tot stand op basis van marktwerking. Als de lonen niet omhoog gaan, terwijl de markt wel krapper wordt, schort er iets aan die marktwerking. Te zware belastingdruk Laat DNB aangeven hoe de marktwerking verbetert, zodat de lonen wel via natuurlijke weg naar het gewenste niveau stijgen. Overigens, het algemene beeld dat de loon-prijsspiraal in de jaren zeventig de bron van ellende was, ligt genuanceerder. Ik denk dat met name de aan begrotingstekorten verslaafde overheden een belangrijke rol speelden in het destructieve inflatieproces. Dat geldt waarschijnlijk nu ook voor de huidige situatie, maar dan omgekeerd. Het zijn de overheden die momenteel een negatieve bijdrage aan de economische groei en de lage inflatie leveren. De overheidstekorten zijn weliswaar flink teruggelopen, maar dat is grotendeels tot stand gekomen door het verhogen van belastingen. De tegenvallende koopkracht in de samenleving is niet zozeer het gevolg van achterblijvende lonen, als wel van het afromende effect van de zware belastingdruk. Traag op gang Dan is er nog een tweede oorzaak van de gematigde groei en de gebrekkige bestedingsimpuls, en dat is het monetaire beleid zelf. De lage spaarrente zorgt ervoor dat er meer wordt gespaard om toch de doelstellingen te bereiken. Bovendien leidt de lage rente tot tekorten bij pensioenfondsen en verzekeraars, met hoge premies als gevolg. Hoge premies en al dan niet gedwongen hoge besparingen, aangevuld met een hoge belastingdruk. Het is echt niet verwonderlijk dat de economie maar zo traag op gang komt. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.