Short olie: wie durft? Met notes is het mogelijk short te gaan op de olieprijs. Hoe werkt dat en wie durft? 29 september 2015 11:15 • Door Marcel Tak Het gesprek van de dag gaat natuurlijk over diesel. Het blijft onbegrijpelijk dat het Duitse autoconcern met zo'n goede naam, zijn reputatie in één klap te grabbel gooit met de uitstootfraude van zijn dieselmotoren. Er is nog niet een begin van een analyse wat alle consequenties van deze affaire zullen zijn. Zal dit versneld het einde betekenen van auto's op fossiele brandstoffen en komt er ruim baan voor de elektrische auto? Mogelijk, maar heeft dat consequenties voor de olieprijs? Komt deze nog verder onder druk? Dat is helemaal niet uitgesloten volgens Goldman Sachs. Bij de actuele olieprijs van rond de 45 dollar (WTI) houdt de Amerikaanse investeringsbank een olieprijs van 20 dollar voor mogelijk. Short op olie Dat zou leuke informatie zijn geweest toen de olieprijs nog dik boven de 100 dollar stond... Maar goed, stel dat de olieprijs inderdaad nog veel verder zakt, hoe kan op dat scenario worden ingespeeld? Er zijn diverse inverse (short) indexproducten op de olieprijs voorhanden in de vorm van Exchange Trades Notes. Deze notes maken rendement als de olieprijs daalt. Het spreekt vanzelf dat met deze producten verlies wordt geleden als de olieprijs stijgt. Er zijn short notes die de inverse olieprijs één op één volgen. Maar er zijn ook notes met een hefboom van twee of zelfs drie. Ik bekijk een ETN met hefboom van twee en zie een aantal effecten die het rendement enorm kunnen beïnvloeden. Het voorbeeld betreft de ProShares Ultrashort Bloomberg Crude Oil ETN. Het product volgt dagelijks twee keer de omgekeerde beweging van de Bloomberg Crude Oil index. Als de index met bijvoorbeeld 1% stijgt, daalt de ETN met 2% in waarde. Echter, als de index met bijvoorbeeld 2% daalt, dan stijgt de ETN met 4% in koers. Nooit waardeloos De relatie tussen prijsverandering van de index en die van de ETN geldt alleen op dagbasis. Om te voorkomen dat bij een grote koersverandering de ETN ophoudt te bestaan (bij een 50% koersstijging zou de ETN een waarde van nul hebben), vindt dagelijks een reset plaats. Op deze wijze is gegarandeerd dat de ETN nooit letterlijk waardeloos eindigt. De reset betekent echter dat op lange termijn de note niet precies twee keer de verandering van olie-index hoeft te weerspiegelen. Er is nog een ander belangrijk aspect dat de verhouding tussen prijsverandering van olie en ETN rendement kan beïnvloeden. De onderliggende waarde van de olie index zijn futures op de (WTI) olieprijs. In contango Deze futures worden maandelijks doorgerold om fysieke levering van olie te voorkomen. Dit impliceert dat de oude futures worden verkocht en nieuwe futures worden aangekocht. Het doorrollen kan een groot effect hebben op het resultaat van een belegging in de index. De prijsstructuur van olie kan contango (futureprijs is hoger dan spotprijs) dan wel backwardation (futureprijs is lager dan spotprijs) zijn. Momenteel noteren de oliefutures in contango. Dat is voordelig voor deze short ETN op de olie-index. Immers, de futures worden bij een short positie verkocht op een hogere prijs dan de spotprijs. Als de sportprijs niet verandert, zal de futureprijs richting einddatum naar de spotprijs tenderen. Bij een spotprijs van WTI crude van 45 dollar, noteert de november future nu 45,50 dollar. Dat is ruim 1% hoger dan de spotprijs. Nieuwe voordelen Binnen de inverse index wordt de november future verkocht op 45,50 dollar. Indien de olieprijs niet zou veranderen noteert de november future tegen de einddatum in de buurt van de spotprijs van 45 dollar. De future wordt teruggekocht op (circa) 45 dollar, waarmee een winst is geboekt van 1%, zonder dat de olieprijs daadwerkelijk is gedaald. Als de olieprijs nog steeds in dezelfde contangoprijsstructuur heeft, wordt het december futurecontract verkocht op 45,50 dollar. Hierdoor ontstaat in potentie opnieuw een voordeel. Dit effect is ook zichtbaar in de longindex, waar het omgekeerde effect plaatsvindt, zoals blijkt over de periode augustus 2014 tot en met augustus 2015. De olieprijs is in die tijd met 49,7% gedaald, terwijl de Bloomberg-index met 54,2% is gedaald. De index is dus harder gedaald (door het doorroleffect) en de short ETN profiteert daarvan. Maar er is nog een effect, misschien wel belangrijker dan de eerder beschreven twee. Een voorbeeld Bij de gedaalde index van 54,2% is de ProShares ETN met maar liefst 164% in waarde gestegen. Dat is veel meer dan twee keer de omgekeerde performance van de index. Hoe is dat mogelijk? Dat wordt veroorzaakt door het effect dat ik het best kan illustreren met een voorbeeld. Stel de olieprijs is 100 en de ETN noteert ook 100. Op dag een daalt de olieprijs met 5% tot 95. De ETN stijgt dan naar een niveau van 110. Door de reset zal de ETN de volgende dag opnieuw precies een hefboom van twee hebben. Als de olieprijs weer met 5% zakt, zal deze op dag twee gelijk zijn aan 90,25 dollar. De ETN stijgt weer met 10% tot 121 dollar. In twee dagen tijd is de olieprijs met 9,75% gedaald. De ETN is niet met 19,5% gestegen, maar met 21%. Ten opzichte van de start van 100 wordt de procentuele daling van de olieprijs steeds kleiner bij elke procent verdere prijsdaling. Voor de ETN wordt de procentuele stijging vanaf de start van 100 juist steeds groter bij elke procent koersdaling van de index. Gunstig effect Maar let op, dit effect geldt ook omgekeerd, met per saldo mogelijk grote gevolgen. Stel de olieprijs stijgt in één keer van 90,25 terug naar de startwaarde van 100. Dat is een toename met 10,8%. De ETN daalt met 21,6% naar 94,86. Per saldo is de olieprijs onveranderd ten opzichte van de start, maar er is een flink verlies op de ETN. Door de voortdurende daling van de olieprijs, is het effect voor de ETN nu gunstig geweest. Maar mocht de olieprijs een herstel vertonen, dan kan de ETN hard in prijs dalen. Naast al deze effecten moet u er ook nog rekening mee houden dat de ETN in dollars noteer, net als de onderliggende index. Indexbeleggen is simpel, zo is de basisgedachte. Maar een reverse grondstoffen ETN met hefboom, genoteerd in een vreemde valuta is zeer complex en vergt goed onderzoek alvorens positie in te nemen. Dat neemt niet weg dat als het Goldman Sachs-scenario zou uitkomen, deze ETF de houder daarvan veel plezier zal geven. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.