De ethische adviseur Voegt overheidsingrijpen wel iets toe aan het vergroten van de integriteit en betrouwbaarheid van de adviseurs? 6 november 2014 15:15 • Door Marcel Tak Beste adviseur, Ethiek en de beleggingsadviseur, daar wil ik het deze keer met u over hebben. Een relevant maar lastig onderwerp. Ethisch handelen is gepast voor elke beroepsgroep, maar de financiële sector ligt met betrekking tot dit onderwerp onder een vergrootglas. Dat is enigszins begrijpelijk. In het verleden is er niet altijd gehandeld volgens de hoogste standaard aan morele waarden. Over de oorzaken daarvan is genoeg geschreven. Belangrijk voor de toekomst van de financiële sector, en de adviseur in het bijzonder, is dat er hard wordt gewerkt om tot een op dit gebied betere prestatie te komen. Dat is te meer van belang omdat een op het gebied van ethische normen falende sector, een grootschalig overheidsingrijpen uitlokt. Zo lijkt het er op dat de overheid de bankierseed voor alle negentigduizend medewerkers in het bankwezen verplicht wil instellen. Niet dwingen Op deze manier zou de integriteit en betrouwbaarheid van de sector gewaarborgd zijn. Beter echter dan van bovenaf geregeld, is het als adviseurs als vanzelfsprekend de gewenste normen en waarden hanteren in hun relatie met de klant. Daartoe moet eerst de vraag beantwoord worden wat ethisch en integer handelen eigenlijk inhoudt. Daar kun je allerlei boekwerken op naslaan, en mooie definities over vinden. Ik denk echter dat je dit soort antwoorden het dichtst bij jezelf kan vinden. Stel u bent klant bij een adviseur, hoe wilt u zelf behandeld worden? Bij het antwoord op die vraag wordt ethisch handelen als vanzelf ingevuld. Ten eerste is het belangrijk dat de klant van een adviseur te maken krijgt met iemand die een uitstekend kennisniveau heeft. Dat lijkt weinig met morele zaken van doen te hebben, maar het tegendeel is waar. De klant heeft de adviseur speciaal ingehuurd omdat hijzelf onvoldoende of helemaal geen kennis op financieel gebied heeft. Hij vertrouwt volledig op de vakkennis van de adviseur. Zelfs als u met de allerbeste bedoelingen uw klant adviseert, en dat zou leiden tot een gebrekkig advies omdat u de juiste kennis ontbeert, is dat ethisch verwerpelijk. U behoort uw klant te kunnen geven waarvan hij denkt dat u dat machtig bent: excellente kennis. Hieraan gerelateerd kom ik op het tweede punt dat een goed handelende adviseur, indien nodig, niet mag nalaten. Er zijn situaties die ook voor een adviseur moeilijk te doorgronden zijn. Laat dat aan uw klant blijken. Twijfel, of geef aan dat u het probleem verder zal uitzoeken of een collega gaat raadplegen. Een tijd geleden was ik bij de huisarts en na het aanluisteren van mijn klachten, gaf ze aan niet precies te weten wat de oorzaak is en hoe verder te handelen. “Geef me even een week, dan denk ik er over na en kan ik je meer vertellen”, was haar eerlijke antwoord. Viel ze daarmee door de mand? Bij mij in ieder geval niet. Het geeft veel vertrouwen als deskundige adviseurs ook zelf hun grenzen in kennis aangeven in plaats van met praatjes niet parate kennis trachten te verbloemen. Kwestie van fatsoen Dat brengt mij, als intermezzo, op het punt om er op te wijzen dat ethisch handelen helemaal geen opoffering is die ten koste gaat van uw verdiensten als adviseur. Naast het feit dat integer en ethisch handelen een kwestie van fatsoen is, levert het ook toegevoegde waarde op voor uw klant. Uw klant gaat u meer waarderen wanneer u bijvoorbeeld ruimte laat voor twijfel of toegeeft dat er zwaktes in voorgaande adviezen hebben gezeten. Ethisch en integer handelen gaat geheel samen met uw eigenbelang. Dat is op zichzelf geen ethische invalshoek, maar daardoor nog niet onwaar. Sterker, ethisch handelen is ook van belang voor de sector als geheel. Onethisch handelende adviseurs beschadigen niet alleen zichzelf, maar ook de gehele sector. Terug naar het ethisch handelen zelf. Een derde punt van ethisch handelen is dat u geheel vrij bent te adviseren wat in het belang van de klant is. Dat betekent dat er geen verstrengeling van belangen mag zijn. Over dit punt is iedereen het eens, maar het is de vraag of u geheel vrij kunt zijn van het dienen van meerdere belangen anders dan van de klant. Bijvoorbeeld als het gaat om uw eigen beloning. Nu het beloningssysteem in de financiële sector transformeert van provisie naar “uurtje factuurtje” lijkt belangenverstrengeling uitgesloten. Maar dat is het zeker niet. Onder dit nieuwe beloningsysteem is het in uw (kortetermijn)belang dat u uw klant veelvuldig advies geeft. Dat is echter lang niet altijd zinvol voor de klant. Zeker als zijn behoefte aan advies objectief gezien maar beperkt is. Een goed ethisch handelende adviseur zal simpele vraagstukken niet nodeloos complex maken, alleen omdat daardoor langdurig advies gegarandeerd is. Een vierde punt van belang voor ethisch handelen is dat u eerlijk en in alle openheid de resultaten van uw advies met de klant doorneemt. Dat is niet altijd even gemakkelijk. Bij goede prestaties zijn de problemen op dit gebied natuurlijk beperkt. Maar als rendementen tegenvallen of er zich (onverwachte) risico’s hebben gemanifesteerd, zal de adviseur de neiging kunnen hebben dat goed te praten en al dan niet relevante excuses aanvoeren. Dat is menselijk gezien begrijpelijk, maar absoluut niet in het belang van de klant die recht heeft op een goede analyse van de gevolgen van eerder afgegeven adviezen. De klant moet goed kunnen beoordelen wat de kwaliteit van het advies is geweest en de adviseur is verantwoordelijk dat inzicht te geven. Vanzelfsprekende zaken Een ethisch handelende adviseur heeft excellente vakkennis, laat twijfel in zijn advies toe, opereert vrij van belangenverstrengeling en evalueert eerlijk zijn resultaten. Eigenlijk vanzelfsprekende zaken waar helemaal geen door de overheid afgedwongen eed voor nodig zou moeten zijn. Met vriendelijke groet, Marcel Tak Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 08:00 De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick heeft samen met de rest van het multi-asset-oplossingen-team van Goldman Sachs AM grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.