Stop de brain drain De Nederlandse financiële sector kampt met 'n slecht imago. Dat moet en kan anders vindt Optimix-directeur Michel Alofs. 24 december 2013 15:45 • Door Peter van Kleef De Nederlandse financiële sector kampt met een slecht imago en met een exodus aan talent. En wat wel blijft en goed is, krijgt de kans niet om echt tot bloei te komen. Dat moet anders en dat kan met een beetje goede wil ook anders, vindt Optimix-directeur Michel Alofs. dit interview werd eerder gepubliceerd in IEXProfs magazine, december 2013 We beginnen beleggingstechnisch, waar liggen nu de uitdagingen? “Snel schakelen binnen portefeuilles wordt essentieel de komende jaren. Vroeger had je cash en obligaties als een stuk zekerheid en koopkrachtbehoud en je had aandelen als risicodragend langetermijnaanjagers van het rendement. Door de huidige financiële repressie, die we de komende twee, drie jaar blijven zien, is de rendementscomponent in elkaar gezakt. Met een vergoeding op cash van 0 tot 1% en op obligaties van 1 tot 2%, haal je niet de 3% die je als privébelegger nodig hebt voor kapitaalbehoud." "Wil je koopkrachtbehoud, zul je op moeten schuiven naar aandelen. Dat gaat gepaard met risico’s en vereist alerter schakelen tussen aandelen en cash. We zien ook de tendens dat het tussenveld – van oudsher de obligatiecoupon – door de industrie wordt opgevuld met totalreturnstrategieën en hedgefunds die daarvoor opnieuw verpakt worden. Daar zitten ongetwijfeld hele goede dingen tussen. Maar er zullen ook enorme teleurstellingen uit voort komen.” Wat doe je met klanten die in een defensief profiel zitten en per saldo vermogen inleveren? “In onze beleggingsvergaderingen gaan de grootste discussies over hoe we de meer behoudende profielen invullen. Als de doelstelling koopkrachtbehoud is, komt daar een defensief profiel uit, maar wel met een aandelencomponent en dat moet je duidelijk communiceren. Als je wat extra cash aanhoudt, kun je met een deel van de portefeuille wat meer risico opzoeken en accepteer je daarbij dat de swings wat groter zijn dan in het verleden.” "Als je met vier partijen beslist dat zo'n fonds goed genoeg is en tegelijk instapt, dan is het probleem opgelost" Welke tendensen zie je nu spelen in de industrie? “De concentratiegolf die we eerst bij pensioenfondsen hadden, slaat over naar vermogensbeheer. Je hebt een paar hele grote en een heleboel kleintjes. Uiteindelijk gaan die niet allemaal overleven. De AFM wil dat eigenlijk ook, denk ik. Bij pensioenfondsen zien we dat het allemaal eenheidsworst dreigt te worden." "Alles gebeurt op dezelfde manier en iedereen wordt gedwongen zijn managerselectie via dezelfde weg in te vullen. Het is niet goed voor de financiële sector in Nederland, de innovatie verdwijnt. Ook in het vermogensbeheer zie je de negatieve gevolgen: er zijn te weinig startups die de kans krijgen om zich te ontplooien. Als je kijkt naar de regelgeving, de stabiliteit van je relatiemanagement en het product als vermogensbeheerder heb je een minimale omvang van 400, 500 miljoen euro nodig." "Optimix gaat in die consolidatie geen grote rol spelen, we groeien vanzelf. We hebben 1,7 miljard euro onder beheer nu. Je hebt schaalgrootte nodig, want de kosten – ICT, compliance, regelingen, externe expertise – stijgen en marges staan onder druk.” In hoeverre past de overname van het beheer van Add Value Fund daarin? “Niet qua schaalgrootte, maar het fonds past heel goed bij onze klanten, vaak ondernemers en oud-ondernemers. Die vinden het hartstikke mooi dat het fonds gespecialiseerd is in kleine Nederlandse multinationals. Een actief fonds kan niet elk jaar toegevoegde waarde hebben, maar met een duidelijke, consistente strategie kan het iets toevoegen aan een portefeuille, ook als het af en toe een minder jaar kent." "En ik vind het doodzonde dat de Nederlandse vermogensbeheerindustrie schraler en schraler wordt. Met de verdwijning van pensioenfondsen die zelf beleggen – er zijn er nog drie of vier over, de rest heeft alles uitbesteed aan Angelsaksische spelers – met Robeco in Japanse handen. De Nederlandse vermogensindustrie waar we vroeger zo trots op waren, die is er gewoon amper nog.” Een harde conclusie, wat is er fout gegaan? “Twintig jaar geleden stond de Nederlandse pensioenfondsen in enorm aanzien, ook in Londen waar ik toen werkte. Als je nu kijkt, alles wordt uitbesteed en in het buitenland belegd. Wat er fout gegaan is? Het is een sign of the times. Nederland is heel makkelijk om industrieën zo onder druk te zetten dat ze uiteindelijk verdwijnen." "Je hoort nu af en toe de roep dat Nederlandse pensioenfondsen 20% in Nederlandse aandelen zouden moeten beleggen. Pensioenfondsen zeggen dan ‘we beleggen al 20% in eigen land’. Ja, staatsleningen, cash, hypotheken, dat soort dingen, maar niet in Nederlandse aandelen. Dat is een heel groot verschil. Dat is uiteindelijk waar de economie wel baat bij heeft. Je kunt met research in de hand zeggen dat je uitsluitend voor het rendement moet gaan. In andere landen vliegen ze dat heel anders aan, speelt de politiek een heel andere rol…” Je lijkt een lans te breken voor een soort van protectionisme. Vind je dat er een soort morele verplichting is? “ABP mocht vroeger alleen in Nederland beleggen. Niet dat dat optimaal was. Ik vind dat we als Nederlandse financiële industrie moeten kijken of de huidige uitkomst gewenst is. Het gaat mij vooral om het feit dat kennis verdwijnt uit Nederland. Dat vind ik als professional heel jammer." "Goed, de Nederlandse financiële sector was te groot, maar we zijn nu wel aan het doorschieten. Alsof het niet hip is om in Nederlandse bedrijven te beleggen, maar wel om in het buitenland rendement te zoeken. Waarom zou je als sector goede Nederlandse vermogensbeheerders niet een zet in de rug mogen geven? Omdat ze niet door de managerselectieteams van pensioenfondsen of fiduciaire managers komen? Dat is een slap verhaal. Daar zou je wat aan kunnen doen.” Zoals? “Gewoon ervoor openstaan, als pensioenfonds, verzekeraar en vermogensbeheerder. Dan ben je al een heel eind. Dat was voor ons mede een reden Add Value Fund te omarmen, omdat we het een pareltje vinden en willen kijken of we het groter kunnen maken. Dat vinden we mooi. Het zijn echte beleggers met passie en daarvan heb je er niet veel meer. Add Value, Monolith, Mint Tower, en nog een paar. Maar het is voor die fondsen heel moeilijk om door die belangrijke hurdle van 100 miljoen te breken. Er gaat geen institutionele belegger achter staan, terwijl ze wel enorm veel passieve producten opnemen." "Als je vindt dat ze goed zijn, moet je ook durven. Het trackrecord is vaak goed genoeg. Maar dan wordt gezegd ‘ze zijn te klein’. Ik begrijp het wel, maar als je met vier partijen beslist dat zo’n fonds goed genoeg is en tegelijk instapt, dan is het probleem opgelost. Het is zo simpel, maar we praten elkaar maar wat na. Vind je een fondsbeheerder echt goed, geef het dan een zet. Er zijn best oplossingen, maar het gaat om de wil.” Maar eigenlijk vind je dat Nederlanders elkaar moeten helpen om die kennis hier te houden? “Ja! Als financiële industrie zijn we erbij gebaat het talent hier te houden. Waarom zouden Engelse fondsmanagers beter zijn? Zijn ze slimmer? Nee, het zit in de cultuur en daar gaan ze winnen omdat wij alles wegdoen. Aan onze academische opleidingen en kennisniveau ligt het in ieder geval niet." "Iedereen in het buitenland kijkt – nog steeds – vol bewondering naar de beleggingsexpertise in de Nederlandse pensioenfondsindustrie. En die is ook echt veel beter dan in Duitsland. Engeland idem dito. Maar de beste fondsbeheerders zouden alleen in het buitenland zitten? Dat geloof ik niet.” Moeten we partijen als ING, Kempen en Robeco het voordeel van de twijfel geven? “Bij gelijke kwaliteit, ja. Maar ben je ooit at par? Dat zit ook in de mentale perceptie bij het omgaan met Nederlandse managers. Iedereen ziet dezelfde brain drain op dit moment. Advocatenkantoren maken zich ook zorgen over de leegloop bij banken, want zij kunnen hier geen goed talent meer kweken, zonder M&A-deals en een leeggelopen pool aan talent. Dat is een industrieprobleem, niet iets van wet- en regelgeving.” "De Nederlandse vermogensindustrie waar we vroeger zo trots op waren, die is er amper nog" De industrie moet de kennisexodus zelf aanpakken? “Uiteindelijk wel. Met elkaar zitten en zeggen of wat nu gebeurt wenselijk is. Zo niet, dan moet je daar met elkaar iets aan doen. Op dit moment zijn er geen platforms waar zoiets besproken zou kunnen worden. Ik zou het toejuichen. We zouden over de hele breedte van de financiële dienstverlening moeten zeggen: kunnen we het talent makkelijker maken hier succesvol te worden en zijn we bereid talentvolle fondsmanagers ook daadwerkelijk te steunen." Maar willen talentvolle whizzkids zelf niet gewoon veel liever in Londen zitten, nog afgezien van het geld dat ze daar kunnen verdienen? “Ja, en dat is zonde en dat doet pijn. Maar als iemand op dit moment echt iets wil bereiken, dan zeg ik ook: ‘jongen, ga naar Londen, Frankfurt misschien, of Singapore. Maar dat is terug te draaien als je daar als sector achter gaat staan. Nog los van betalen, ook al zijn we daar strenger in dan andere landen. Maar talent gaat niet alleen voor het geld weg, maar omdat ze hier niet de kans krijgen.' "Als industrie moeten we zeggen: ‘we gaan talent niet meer tegenwerken’. Geld? Een goede fondsbeheerder weet dat hij eigenlijk ondernemer is en een bedrijf runt en dat hij pas geld zal verdienen als zijn fonds succesvol is. Het is een long term game. Als industrie kunnen we wel samen aan iets bouwen en de exodus van talent stoppen.” Zie je dat gebeuren, als je je ogen dichtdoet en tien jaar vooruitkijkt? “Ja, ik denk het wel. Het gaat er om dat een aantal beslissers het probleem erkennen en de wil hebben er iets aan te doen. Want het is uiteindelijk niet zo heel moeilijk. Ja, iedereen heeft het nu lastig en druk. Maar je moet dit voor 2014 toch ergens op de agenda kunnen zetten, om een win-winsituatie te creëren voor dat talent en voor spin offs." "We hebben het geld ervoor in Nederland. We hoeven geen helden te creëren, maar je moet mensen de kans geven hun skills te laten zien en die hebben we hier net zoveel of meer als in landen waar ze wel boven komen drijven.” dit artikel verscheen eerder in het decembernummer van IEXProfs magazine Peter van Kleef was tot en met 2014 hoofdredacteur van IEXProfs. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.