De wereld in 2525 Hoe kijken beleggers straks terug op 2021? Komt er in 2023 een bitcoincrash? Blijft de rente laag? Marcel Tak neemt een kijkje in de toekomst. 26 januari 2021 16:00 • Door Marcel Tak De zeer populaire Top 2000 ligt al weer een maand achter ons. Zelf vind ik de Evergreen 1000 van Radio 5 nog leuker. Terugluisterend komt op plaats 313 Zager en Evans met In the year 2525 voorbij. Dat heb ik altijd een fascinerend nummer gevonden. Hoe ziet de wereld er over 500 jaar uit? Zou de mens nog steeds op aarde regeren? Het zangduo keek verder en wilde ook weten hoe het er in 3535, 4545 en tot 10.000 jaar later bij zou staan. Heerlijk om volop te fantaseren over de toekomst. Digitale tijdperk Maar het is nog interessanter, in ieder geval kan het meer opleveren, om te mijmeren over het verleden. Althans, over hoe men in 2525 ons huidige tijdperk zal bezien, zo’n 500 jaren eerder. Zou men zich in 1517 hebben afgevraagd hoe we in 2021 het naderende einde van de middeleeuwen zouden beoordelen? Laten we ons verplaatsen naar een geschiedenisles op een middelbare school in het jaar van Zager & Evans. Nu staan de ontwikkelingen in het pre-virtuele tijdperk aan het begin van de 21e eeuw op de agenda. Het was een roerige tijd, toen volop werd gedroomd van de oneindige mogelijkheden van het digitale tijdperk, dat in die jaren nog in de kinderschoenen stond. Reserve exemplaar Het waren de hoogtijddagen van bedrijven als Apple, Facebook en Twitter, die in de back-to-small-tech jaren gedurende het midden van de 21e eeuw allemaal werden genationaliseerd. De leerlingen verzamelen zich in het klaslokaal. Voor de les sluiten zij zich aan op de history reality traveler (HRT). Eén leerling frummelt onhandig met de chip die hij niet op zijn hoofd aangesloten krijgt. Die Made in America producten zijn waardeloos. Lekker goedkoop, maar volgende keer toch maar weer kiezen voor een kwaliteitsproduct van Chinese makelij. Een andere leerling vloekt. Ze heeft de verkeerde HRT meegenomen en laadt haar hersenen nu met allerlei wiskundige en natuurkundige formules. Gelukkig heeft de leraar nog een reserve exemplaar van de HRT over. Vaccin oplossing Als iedereen is aangesloten gaat de klas virtueel terug naar 2021. Op 25 januari om 22:00 uur ’s avonds, om precies te zijn. Verwonderd lopen de 2525-leerlingen rond. Het is stil op straat. Er loopt alleen wat politie rond. De leraar vertelt dat er op dit moment een avondklok geldt. “Net als in 1940-1945, het tijdslot waar we vorige week in hebben gelopen?” wordt gevraagd. “Welnee,” antwoordde de leraar, “die vergelijking werd destijds ook al gemaakt." De ene avondklok is de andere niet. Deze is bedoeld om besmettingen van het coronavirus tegen te gaan. Nagenoeg de hele economie werd stilgelegd. Het hielp wel enigszins, maar de oplossing was toen een vaccin, wat in heel korte tijd werd ontwikkeld. Dat was toen een hele knappe prestatie. Nieuw warmterecord "Gelukkig zijn, zoals jullie weten, virussen uitgestorven sinds 2196, met de uitvinding van de Venus Viruskiller. Het water van de planeet, waarvan pas eind van de 22e eeuw grote hoeveelheden naar de Aarde werd gebracht, bleek dodelijk voor alle virussen. Daarmee werd het virusprobleem op Aarde voor eeuwig getackeld.” “Saai, saai, saai,” mompelden de leerlingen, “we willen naar de zomer van 2023.” “Prima, stel jullie HRT maar in op 23 augustus 2023,” gaf de leraar aan. Het is een warme dag, maar niet zo heet als een week geleden toen in Nederland met 48,3 graden een nieuw warmterecord werd bereikt. De terrasjes verleiden onze 2525-klas aldaar een tussenstop te maken. Gedaan met de euro Alcohol was nog volop verkrijgbaar, maar door de ingeplante gezondheidschip bestelde iedereen als vanzelfsprekend alleen water. De prijs van twintig gulden per consumptie viel alleszins mee. Je mocht ook nog met euro betalen, maar dat was vanaf 1 januari 2024 niet meer toegestaan. Drie maanden geleden was het definitief gedaan met de Europese eenheidsmunt. De populistische regeringen van Duitsland en Italië waren flink met elkaar in botsing gekomen. De Italiaanse staatsschuld was inmiddels opgelopen tot 190% van het bnp. De noordelijke Europese landen waren niet bereid tot een herstructurering van deze schuld over te gaan. En de ECB stond met lege handen. Sterke rentestijging De plotselinge sterke stijging van de inflatie maakte het onmogelijk de rente nog langer laag te houden. Eind 2021 bereikte de rente nog een dieptepunt van -1% voor Duitse staatsleningen. Daarna liep de rente langzaam op, maar in 2023 liep het uit de hand. De inflatie steeg tot 5% op jaarbasis, en de rente gierde omhoog naar ruim 4%. Dat was nog altijd laag ten opzichte van de inflatie, maar het was dramatisch voor de enorme schuldenberg in de (Westerse) wereld. Toch een verrassing Veel schuld was tegen ultra lage rentes gefinancierd, maar de omvangrijke herfinancieringen moesten plaatsvinden tegen tarieven die de rentelasten op de schuld onhoudbaar maakten. Het was merkwaardig dat de rentestijging toch nog als een verrassing kwam. Na een paar jaar van negatieve rentes leken velen er vanuit te gaan dat dergelijke negatieve tarieven ‘het nieuwe normaal’ waren. Hoe is het eigenlijk mogelijk dat bijna niemand zag aankomen dat die situatie op de wat langere termijn onhoudbaar is. Onze 2525 leraar wist er ook geen antwoord op. “Kom, we gaan terug naar 12 april van hetzelfde jaar.” Crash van 2023 De HRT deed zijn werk en de leerlingen liepen door de lege winkelstraten. Geen coronamaatregelen, maar de crash van 11 april 2023 dreunt op een harde manier na. Het begon eigenlijk al een paar weken eerder met de totale ineenstorting van de bitcoin en andere virtuele munten. De hoogste bitcoinkoers van 843.000 dollar werd eind 2021 bereikt. In eerste instantie had de rentestijging nog geen vat gekregen op de ‘munt’. Maar vanaf januari 2023 ging het snel bergafwaarts tot op 23 maart de waarde met 70% in één dag daalde. Met de huidige koers van 300 euro is er niets meer over van de bitcoin, dat een aantal jaar ervoor nog als een serieuze vervanger van het goud werd gezien. Malheur Maar de bitcoincrash was nog niets vergeleken met het malheur dat de aandelenmarkt maandag 10 april trof. De diepe ellende op de financiële markten was het gevolg van de verklaring die de ECB op de voorgaande zondag deed uitgaan. De centrale bank verklaarde nog steeds bereid te zijn obligaties op te kopen, maar niet meer van landen met te grote tekorten. De verliezen op deze obligaties liepen uit de hand, en de rijke noordelijke landen waren niet meer bereid de enorme verliezen op deze obligaties te financieren. Daarnaast verklaarde de bank de rente niet meer laag te kunnen houden, omdat er alles aan gedaan moest worden de inflatie weer in toom te krijgen. Back in Reality Day ”Whatever it takes,” voegde de ongelukkige ECB president Christine Lagarde er nog aan toe. Deze reverse versie van Mario Draghi’s “Whatever it takes,” uitgesproken op 26 juli 2012, had een dramatische impact op de financiële markten. Maandag 10 april 2023 is dan ook de geschiedenis ingegaan als Back in Reality Day (BiRD). Ten koste van een enorme schok op de financiële markten werd de wereld zich in één keer bewust van het feit dat economische wetten zich niet ineens opzij zouden laten zetten. Voor altijd lage tot negatieve rentes, het idee alleen al… Als service voor de lezers van deze column gaan onze 2525 leerlingen tot slot terug naar zaterdag 30 januari 2021 en zullen een pagina van de krant van die dag met de slotkoersen van aandelen, obligaties en bitcoin laten zien. Still alive Met die wetenschap zijn er de komende dagen fantastische financiële klappers te maken. “Zet de HRT op 30 januari 2021,” commandeerde de leraar. Plots zat de klas echter weer in 2525. Een wettelijke regel bepaalde dat leerlingen hooguit twee uren een virtuele reis in de tijd mogen maken. Wat een pech. Nu zullen we de inhoud van de krant pas op 30 januari weten. En dat is misschien maar goed ook. Zager & Evans hebben het laatste woord. In the year 2525. If man is still alive. If woman can survive… Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.
Impactbeleggen 24 jul “Impactbeleggen is pionieren” Als hoofd Private Markets & LDI leidt Rik Klerkx de inspanningen van Cardano om voor z’n klanten, veelal middelgrote pensioenfondsen, een positieve impact en een gezond rendement te boeken. “Hun duidelijke wens is om meer te doen met impactbeleggingen. Wij komen hen tegemoet met maatoplossingen.”
Impactbeleggen 28 jun PE en impactbeleggen vormen een goede combi Private equity heeft volgens Achmea IM veel te bieden aan beleggers die naast een mooi rendement een positieve bijdrage willen leveren aan een betere wereld.
Impactbeleggen 26 jun ”De financiële sector heeft een rol te spelen” Hadewych Kuiper van Triodos Investment Management over de betekenis en het belang van impactbeleggen. “Het is een hardnekkige mythe dat impactbeleggen ten koste zou gaan van rendement.” Dit is de eerste aflevering van een serie interviews over de zin van impactbeleggen.