Blijf nog even Angela Edin Mujagic hoopt dat Angela Merkel de kabinetsperiode uitzit. Een politiek instabiel Duitsland is het laatste waar Europa volgens de monetair econoom in 2019 op zit te wachten. 1 november 2018 13:00 • Door Edin Mujagic Na flink afgestraft te zijn twee weken geleden bij de regionale verkiezingen in Beieren, hebben de Duitse coalitiepartijen CDU en SPD ook afgelopen zondag bij de regionale verkiezingen in Hessen een flinke nederlaag geleden. Het waren de enige twee partijen die stemmen verloren ten opzichte van de verkiezingen in 2013. En het verlies was niet klein: 11,3% voor CDU en 10,9% minder stemmen voor de SPD. De kans is groot dat de laatste deelstaatverkiezingen grote politieke gevolgen in Duitsland zal hebben. Angela Merkel besloot al zich niet meer opnieuw kandidaat te stellen als leider van de CDU en na haar huidige termijn als bondskanselier ermee te stoppen. Het is nog maar de vraag of de wens van Merkel om haar termijn als regeringsleider af te maken geen Wunschdenken is. SPD-ultimatum Op federaal niveau regeert CDU/CSU met de SPD. Dat is een huwelijk die veel SPD-leden vanaf dag één niet zagen zitten. Nu de SPD voor de tweede keer behoorlijk is afgestraft, neemt de toch al grote onvrede over de regeringsdeelname binnen die partij verder toe. Binnen de SPD klinkt steeds harder het geluid de stekker uit de coalitie met CDU/CSU te trekken. Veel leden menen dat de partij wordt gestraft voor het beleid of impopulariteit van Merkel. De sociaal-democraten hebben in 2017 aangegeven op de helft van de rit een soort review in te lassen over de regeringsdeelname van de partij. Die review vindt volgend jaar plaats. Onheilspellend in dat opzicht is dat de SPD onlangs Merkel een ultimatum heeft gesteld: óf haar regering moet de komende tijd duidelijke resultaten laten zien waar de SPD de onvrede in het land en binnen eigen geleden kan sussen óf....de partij beëindigt de coalitie. Politieke instabiliteit dreigt Zou de SPD uit de regering stappen, dan krijgen we volgend jaar waarschijnlijk nieuwe verkiezingen in Duitsland. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog duurde het gemiddeld 43 dagen voordat een nieuwe Duitse regering werd gevormd na parlementsverkiezingen. In 2017 kwamen de partijen er echter pas na 171 dagen eruit. Het is goed voor te stellen dat het vormen van een nieuwe regering bij tussentijdse landelijke verkiezingen opnieuw lang zou duren. Zou de regering Merkel inderdaad voortijdig sneuvelen, dan zou daarmee de politieke instabiliteit compleet zijn in het land dat hét baken van economische en politieke stabiliteit sinds het begin van de laatste crisis is geweest in de eurozone. Belangrijk 2019 Dat zou dan ook nog eens gaan spelen in 2019, het jaar waarin niet alleen een nieuwe baas van de ECB gekozen moet worden, maar ook de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie en, onder meer, de nieuwe Eurocommissaris voor monetaire en economische aangelegenheden. Duitsland schijnt zijn zinnen gezet te hebben op de post van de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Het is maar de vraag of een verzwakt Duitsland, met een demissionaire regering zijn zin krijgt. Ook al hengelt Berlijn die post binnen, de kans is groot dat het weinig invloed zal hebben op de invulling van andere belangrijke posten, zowel binnen de Europese Commissie als erbuiten. Denk bij dat laatste aan de verkiezing van de opvolger van Mario Draghi als President van de Europese Centrale Bank. Stijgende Duitse rente Politieke instabiliteit in Duitsland werkt negatief door naar de waarde van de euro maar ook de Duitse langetermijnrentes zullen er last van hebben. Die kunnen dan wel eens hard gaan oplopen; niet alleen door de politieke instabiliteit maar ook bijvoorbeeld doordat de kans toeneemt dat het land meer en directer zal opdraaien voor het overeind houden van de zwakke eurolanden, zoals bijvoorbeeld Italië. 2019 is daarnaast ook het jaar waarin waarschijnlijk belangrijke beslissingen worden genomen over de toekomst van de euro. Een verzwakt Duitsland kan wel eens minder dan verwacht zeggenschap krijgen daarbij, wat kan uitmonden in meer financiële solidariteit binnen de muntunie. Onafhankelijk van de vraag of iemand dat goed of slecht vindt, zo’n uitkomst zou de aantrekkelijkheid van Duitse staatsobligaties verminderen, met extra opwaartse druk op de langetermijnrentes. Dalende waarde euro Mocht Duitsland politiek instabiel wordt, dan ligt een euro-dollar van 1,10 zo niet lager, eerder voor de hand dan 1,25. Iets wat de economische groei maar ook de inflatie in de eurozone kan aanjagen en de ECB kan dwingen eerder of sneller de officiële rente te gaan verhogen dan de bank eigenlijk wil. Het valt te hope dat Merkel nog even aanblijft. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.