Wie is er bang voor de ETF? ETF's bestaan 23 jaar, maar de regels voor handel in deze producten zijn stokoud. Ik stel wat nieuwe regels voor. 14 december 2015 11:30 • Door Marcel Tak Vorige week besteedde IEXProfs aandacht aan een feestje: 23 jaar ETF's. Maar een feestelijk bericht was het niet. De redactie bracht ons een artikel in de Wall Street Journal onder de aandacht, waarin de mogelijke problemen met ETF's werden opgesomd. Ik neem het originele artikel in het Amerikaanse zakenblad met u door. Eerst wordt het succes van indexbeleggen onderstreept met harde cijfers. In totaal is er in de VS nu voor 2.000 miljard dollar in deze fondsen belegd. Dat is veel, maar nog altijd minder dan de 13.000 miljard dollar in actief beheerde fondsen. De vraagtekens die nu rijzen bij de ETF zijn pregnanter geworden door de flashcrash van 24 augustus 2015. In de voorafgaande dagen daalden koersen snel, maar op die bewuste dag noteerden veel ETF's (ver) beneden hun intrinsieke waarden. Verouderde wetgeving Bij een S&P500 stand van bijvoorbeeld 1900 werden ETF's verhandeld tegen een koers van 1300. Dat is natuurlijk bizar. Het eerste probleem dat WSJ signaleert, is dat de wetgeving gedateerd is (uit 1934 en 1940). Toen was er nog geen continue handel in dit soort beleggingsproducten. De regels passen derhalve niet meer bij de huidige situatie. Het lijkt mij dat dit een terecht punt van aandacht is. Vroeger werden alle beleggingsfondsen slechts één of een aantal keer per dag verhandeld. Een flashcrash was dan al per definitie onmogelijk. Het probleem met de nu zo populaire continue verhandelbare ETF's is dat onder ongure marktomstandigheden marketmakers zich deels of geheel kunnen terugtrekken. Dat schijnt op 24 augustus te zijn gebeurd. Koude kermis Mogelijk dat (onwetende?) belegger bestens hun orders hebben doorgegeven en van een steenkoude kermis thuiskwamen. Natuurlijk zou de regelgeving moeten worden aangepast, zodat zulke afwijkende fondskoersen ten opzichte van de index niet meer kunnen voorkomen. Dat lijkt mij op zichzelf nog niet eens ingewikkelde regels vereisen. U kent echter mijn terughoudendheid als het om te veel regelgeving gaat, en zeker mijn standpunt dat beleggers een eigen verantwoordelijkheid hebben als ze het beleggingsspel willen spelen. Vanuit dit uitgangspunt is één nieuwe regel wat mij betreft simpel en noodzakelijk: laat elke aanbieder verplicht continue de intrinsieke waarde van de door hem uitgegeven ETF's publiceren. De ETF-houder kan dan zelf beoordelen tegen welke prijs hij bereid is de ETF te willen verkopen. Short via derivaten Als beleggers toch per se hun ETF willen verkopen, en deze is volledig misprijsd, zal een adviseur uiteraard met een goede oplossing komen. Een alternatief voor verkoop is bijvoorbeeld het short gaan van de betreffende index waarop de ETF is gebaseerd via derivaten (futures en/of opties). Deze derivaten zullen zeker beschikbaar zijn, omdat de gesignaleerde problematiek van verkeerd geprijsde vooral de grote liquide indices betreft. Die alternatieve mogelijkheden zijn naar mijn idee ook de reden dat de foutieve ETF prijzen nooit lang kunnen standhouden. Arbitrage moet de zaak weer in balans brengen. WSJ haalt als tweede "pijnpunt" tegen ETF's aan dat niet iedereen deze fondsen per se nodig heeft. Dan gaat het niet om de discussie passief tegen actief beheer, maar om continue verhandelbare tegen niet de hele dag verhandelbare fondsen. Zelfbeperking Deze laatste fondsen hebben het probleem van een mogelijk verkeerde prijs niet. Alhoewel ik inderdaad ook denk dat veel mensen geen dagelijks verhandelbaar fonds nodig hebben, is dat op zich geen argument voor het aanhouden van niet continu verhandelbare fondsen. U kunt discussiëren over (kosten)voordelen van (niet de hele dag verhandelbare) indexfondsen in relatie tot ETF's. Het is prima om op basis daarvan een keuze te maken. Maar om alleen een indexfonds te kiezen omdat het minder verhandelbaar is, en er daardoor geen verkeerde prijzen tot stand komt, is een zelfbeperking zonder toegevoegde waarde. Beter is het om als belegger, geholpen door nieuwe regelgeving, ervoor te zorgen dat bij verkoop van een wel verhandelbare ETF, de goede prijs wordt ontvangen. Minder doorzichtig Als derde argument tegen ETF's noemt WSJ dat de flashcrash van 24 augustus opnieuw kan gebeuren. Dat punt is echter niet anders dan al genoemd onder het eerste. Nieuwe regelgeving en verantwoordelijk handelen van beleggers kan een flashcrash in de toekomst voorkomen. Dit is geen nieuw derde argument tegen ETF's. Een vierde punt dat door WSJ wordt aangehaald, is wat mij betreft wel weer zeer relevant. De ongebreidelde groei in complexe ETF's maken de fondsen minder doorzichtig in hun structuur maar vooral in de toegevoegde waarde van de achterliggende index. Smart bèta is aan een grote opmars bezig en er zullen veel beleggers zijn die zich moeilijk een beeld kunnen vormen van de risico- en rendementperspectieven van deze nieuwe slimme indices. Goed begrijpen Dat geldt overigens ook voor bijvoorbeeld de grondstoffenfondsen, die door speciale prijsstructuren van commodities (contango of backwardation), heel andere rendementen kunnen laten zien dan die gebaseerd op de spotprijzen van de onderliggende grondstoffen. Ik sluit mij dan ook geheel aan bij het artikel dat beleggers alleen producten moeten kopen die ze goed begrijpen. Is er enige twijfel, laat het dan links liggen. WSJ wijst er voorts op, maar dat is geen argument tegen ETF's, dat er steeds meer concurrentie komt. Vermogensbeheerders bieden hun klanten tegenwoordig standaard mandjes van (index)aandelen tegen zeer lage kosten. Prima natuurlijk. Hoe meer concurrentie, hoe beter. Vermogensbeheerders die op deze manier maatwerk in advies combineren met goedkoop beleggen in standaardproducten combineren, zijn slim bezig. Geen hogere vraag indexaandelen De IEX-redactie voegt zelf nog een pijnpunt toe dat wel weer meer gerelateerd is aan de actief-passief discussie. Hoe meer ETF's, hoe duurder de indexaandelen worden en hoe meer kansen voor actieve beleggers. Op zich kan zich dit fenomeen voordoen, maar waarschijnlijk is het effect klein. De grote populariteit van ETF's is een draai van oude actieve fondsen naar passief beleggen. De oude fondsen zullen voor het overgrote deel ook in de indexaandelen zijn belegd, met alleen fractioneel andere gewichten dan die van de index. De draai van actief naar passief zal derhalve niet tot significant hogere vraag naar indexaandelen leiden. Tot slot: ETF's (en indexfondsen) liggen vaak onder vuur omdat ze zo transparant zijn, in ieder geval in rendement ten opzichte van de onderliggende index. Elke afwijking van fondsrendement en indexrendement kan geconstateerd en vervolgens geanalyseerd worden. Bij actief beheerde fondsen is dat minder goed mogelijk. Behalve dan dat de prestatie kan worden gemeten ten opzichte van een benchmark. In dat opzicht blijft het feit staan dat de actief beheerde fondsen in het algemeen deze benchmark niet weten te verslaan. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.