15 jaar van duizelingwekkende vermogensaanwas

Wie in 2009 had voorspeld dat Amerikanen en Europeanen aan de vooravond stonden van een miraculeuze welvaartsvermeerdering was waarschijnlijk voor gek uitgemaakt. Er was vooral woede over bankiers en hun derivatenspelletjes. De stemming was diep depressief, vooral in Europa waar we ook nog te maken kregen met de eurocrisis.

Achteraf was het slechts een tijdelijke dip. De huizenprijzen staan nu veel hoger dan voor de kredietcrisis. Aandelenkoersen zijn over de kop gegaan. 

Ben Carlson zoemt in zijn column A Wealth of Common Sense nader in op de duizelingwekkende welvaartscreatie de laatste 15 jaar in de VS, waarbij het armste deel van de bevolking de grootste schommelingen meemaakte.

Van 55 biljoen dollar naar 154 biljoen

De huizenprijzen daalden tijdens de kredietcrisis met bijna 30%. De aandelenmarkt stortte 60% in. De werkloosheid bereikte dubbele cijfers. Carlson: “Het was de slechtste economische periode die de meesten van ons ooit hebben meegemaakt.”

Het netto-vermogen van Amerikaanse huishoudens schommelde eind 2007 nog rond de 66 biljoen dollar, maar de crash van 2008 veegde in een keer 11 biljoen van tafel.

“Maar dat is al lang vergeten. Amerikanen zijn nu meer dan 154 biljoen waard. We hebben er dus net zijn allen netto 100 biljoen bijgekregen in 15 jaar (en ja, dat is na aftrek van schulden)."

Alleen sinds het eerste kwartaal van 2020 hebben Amerikaanse huishoudens er 50 biljoen dollar aan rijkdom bijgekregen, ongelofelijk veel in een periode die werd gedomineerd door corona.

Armen profiteerden mee

Het vooroordeel dat alleen de rijken erop vooruit zijn gegaan, klopt voor de VS in ieder geval niet. Bij de 50% minst vermogenden was de achtbaan van gevoelens zo nodig nog groter dan bij de bovenste 50%.

De onderste vermogenslaag verloor namelijk bijna alles en de verliezen gingen ook langer door tot 2011 toen de huizenprijzen begonnen uit te bodemen. Het netto-vermogen ging tussen 2007 en het eerste kwartaal van 2012 van 1,5 biljoen dollar naar 236 miljard.

Maar vanaf toebn ging het ook weer snoeihard omhoog. In 2020 stond de teller alweer op 1,9 biljoen dollar. tijdens en na de coronacrisis ging dat vrolijk door. Het laatst bekende cijfer is netto 3,8 biljoen.

Relatief gezien deed de onderste 50% het daarmee het best sinds 2020 (+96%). De op een na hoogste groep van 90% tot 99% ging er het minst op vooruit met 38%. De allerrijkste 1% zat er ongeveer tussenin met een stijging van 54%.

Op de pof

Maar wat betekent dat? Is het houdbaar? Het simpele antwoord is nee. Carlson concludeert dat mensen hun gestegen (deels papieren) welvaart voor een belangrijk deel hebben gebruikt om meer te consumeren.

“Veel mensen vinden het niet nodig om veel te sparen als hun activa (aandelen, obligaties, huizen, pensioenvoorzieningen, etc.) zoveel meer waard zijn dan verwacht. Waarom zou ik meer sparen als mijn huis sinds 2019 met 50% is gestegen en mijn aandelenportefeuille nog nooit zo groot is geweest? Het resultaat is dat mensen meer geld uitgeven.”

Meer consumptie, meer groei

Het is ook nog een tweesnijdend waard want doordat mensen de hogere welvaart hebben gebruikt om meer te consumeren is de economische vertraging in de VS, zoals die in 2022 werd verwacht, uitgebleven. 

Maar dat kan natuurlijk niet eindeloos doorgaan. Er komt een moment dat welvaartsgroei en economische groei weer meer in balans moet komen. Het positieve is dat de reserves van huishoudens en bedrijven nu veel groter zijn dan in 2008.  

Woede over welvaartskloof

Ondanks het feit dat de onderste 50% er procentueel meer bij heeft gekregen dan de rijkste 10% is de welvaartskloof natuurlijk nog altijd enorm. De top 1% Amerikanen beheert 30% van alle rijkdom. De top 10% heeft twee derde van de collectieve netto-welvaart. De onderste 50% komt niet verder dan 2%.

De meeste winst voor degenen buiten de top 10% kwam bovendien door een combinatie van fiscale maatregelen tijdens corona en de bullmarkt op de huizenmarkt. Het is niet realistisch om te verwachten dat die trends doorzetten.

En als de trend keert, zit het er dik in dat de onvrede toeneemt over het feit dat de rijken steeds rijker worden, ongeacht de winsten die de onderste laag de laatste 15 jaar hebben geboekt.