Alle passieve fondsen underperformen Hoe vaak verslaat een actief fonds de benchmark? Wat doen indexproducten? S&P onderzocht dit, maar vergat de kosten. 26 april 2016 10:20 • Door Marcel Tak Passief of actief, dat is de vraag. Het antwoord lijkt simpel, maar de discussie gaat voort. Heeft het zin om voor actief beheerde fondsen te kiezen of is een portefeuille met passieve indexfondsen superieur? Waarom lijkt het antwoord simpel? Dat komt omdat er veel aanwijzingen zijn dat actief beheerde fondsen niet in staat zijn de benchmark te verslaan. Het belangrijkste onderzoek op dit gebied is de strijd tussen IEX Fonds 40 en IEX Index20+. Oké toegegeven, het is misschien niet het belangrijkste onderzoek, maar in ieder geval wel het leukste en misschien wel het beste. De selectie van passief beheerde fondsen delft, sinds de strijd in 2012 is ontbrand, het onderspit ten opzichte van de actieve tegenhanger. Niet de benchmark verslaan Vorige jaar lag dat (bij uitzondering?) anders, maar ook dit jaar is er tot nu toe weer een lichte voorsprong voor Index20+. Op de vraag of de passieve (wan)prestatie over 2015 inderdaad een uitzondering was, kom ik straks terug. Uitgebreid onderzoek naar de resultaten van actief beheer wordt geleverd door het Amerikaanse S&P. Al sinds 2002 analyseert de indexaanbieder de resultaten van beleggingsfondsen ten opzichte van de benchmark. Recent zijn de cijfers over 2015 voor Europese fondsen gepubliceerd. De cijfers spreken voor zich. Over de afgelopen tien jaar slaagde 86% van de actieve beleggingsfondsen gericht op Europese aandelen er niet in de benchmark te verslaan. Voor fondsen die uitsluitend in eurozone aandelen beleggen ligt het percentage zelfs op 91%. Lokale resultaten De cijfers voor actieve beleggingsfondsen die wereldwijd beleggen zijn met 98% nog dramatischer. Vaak wordt gesteld dat actieve fondsen weliswaar moeite hebben de benchmark te verslaan, dat minder zou gelden voor moeilijke markten, zoals die in de opkomende landen. Die gedachte wordt echter ook niet gestaafd door de feiten. Maar liefst 97% van de actief beheerde emerging market-fondsen wist niet beter te presteren dan de benchmark. Een leuke bijkomstigheid van het S&P-onderzoek is dat dit jaar voor het eerst ook de resultaten voor de lokale fondsen zijn gepresenteerd, waaronder die gericht op Nederlandse aandelen. Over de afgelopen tien jaar deed 97% van de op Nederland gerichte aandelenfondsen het slechter dan de benchmark. Echt opmerkelijk is dat over een vijfjaars periode geen enkel beleggingsfonds de benchmark wist te verslaan. Kosteloos rendement bestaat niet Als aanhanger van de theorie dat actieve selectie van aandelen in het algemeen geen meerwaarde oplevert ten opzichte van een indexbelegging, spreken de cijfers mij aan. Ik moet echter wel een nuance op de gepresenteerde cijfers geven. Ten eerste worden de resultaten van de actieve fondsen vergeleken met de indices die vrij van kosten zijn. Geen enkele belegger is in staat kosteloos rendement te behalen. Op deze wijze gemeten zou de uitkomst van een onderzoek naar de prestaties van indexfondsen ten opzichte van de benchmark (de index die gevolgd wordt) eenduidig zijn. Over welke periode dan ook, 100% van de indexfondsen zou een underperformance ten opzichte van de benchmark laten zien! Een zinvolle vergelijking tussen actief en passief ontstaat door de actieve fondsprestaties te vergelijken met die van de passieve fonds op de benchmark index. Toch beter dan de index Precies zoals de battle tussen Fonds40 en Index20+ is opgezet. De cijfers zullen, als de kosten in het S&P-onderzoek zijn betrokken, beter uitpakken voor de actieve beleggingsfondsen. Een tweede belangrijke constatering is dat de slagingspercentages voor de actieve fondsen in veel gevallen beter zijn naarmate de termijn waarover de prestaties worden gemeten korter is. Over de afgelopen vijf jaar bijvoorbeeld werd slechts 81% van de Europese actieve fondsen verslagen door de benchmark. Als we de termijn verdere verkorten tot een driejaars periode, ligt het percentage op 64%. Nemen we het cijfer over alleen 2015 dan blijkt dat slechts 32% van de actieve fondsen een underperformance liet zien. De meerderheid van de actieve fondsen deed het vorig jaar derhalve beter dan de index. Geen uitzondering meer Opvallend is dat 2015 kennelijk een moeilijk jaar was voor passieve fondsen, want ook IEX Index 20+ liet vorig jaar een fors lager resultaat zien dan de actieve Fonds40. Aanhangers van de actieve beleggingsstrategie kunnen redeneren dat de laatste jaren de actieve fondsen kennelijk beter in staat zijn tot bovengemiddelde prestaties te komen. Mogelijk juist veroorzaakt door de concurrentiedruk van de steeds populairder wordende indexfondsen. Dat kan best op zijn minst een deel van de waarheid zijn. Actieve beleggingsfondsen die niet in staat zijn toegevoegde waarde voor hun beleggers te laten zien, zullen langzaam verdwijnen waardoor de groep actieve fondsen het (relatief) steeds beter doet. Dat verschijnsel zal net zo lang voortgaan totdat alleen de actieve fondsen overblijven die op lange termijn in staat zijn de benchmark te verslaan. Een uitstekende ontwikkeling, waarin de markt er zelf voor zorgt dat slecht presterende actieve fondsen niet meer levensvatbaar zijn en verdwijnen. Als dat waar is, zou in de toekomst een outperformance van de actieve Fonds40 ten opzichte van Index20+ wel eens geen uitzondering meer behoeven te zijn.... Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 08:00 De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick heeft samen met de rest van het multi-asset-oplossingen-team van Goldman Sachs AM grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.