Indexbeleggen: wachten op de klap? Is er een bubbel in de maak in de wereld van indexbeleggen, zoals wordt beweerd? Als hij er is, zie ik hem niet. 9 september 2014 11:30 • Door Marcel Tak Precies een maand heb ik kunnen genieten van de goede prestatie van de IEX Index 20+. Die index is in het leven geroepen om na te gaan hoe een mandje van passieve trackers zou presteren ten opzichte van een selectie van actieve beleggingsfondsen, de IEX Fonds 40. Die index wordt op basis van research van beheerder Peter van Kleef, in het dagelijks leven hoofdredacteur van IEXProfs, jaarlijks samengesteld. Er gaat veel tijd in dat onderzoek zitten, want de selectie wordt op basis van verscheidene criteria gedaan om zo de beste fondsen uit de beste beleggingscategorieën te verkrijgen. De IEX Fonds 40 is zeer succesvol. Sinds de start in 2009 is de waarde van het fonds zo goed als verdubbeld. De beheerder van de Index 20+, niet geheel toevallig ben ik dat zelf, heeft het een stuk gemakkelijker. Ik zie de geselecteerde fondsen en zoek daar qua index gelijksoortige trackers bij. Feitelijk zien we ook op dit beheerniveau al het grote verschil tussen passief en actief beleggen. Peter werkt zich een slag in de rondte om zijn index vorm te geven, en ik parasiteer op zijn research. En dat parasiteren blijkt lucratief. In 2013, maar zeker ook dit jaar. Na acht maanden scoort de Index 20+ circa 3% beter dan de actieve tegenhanger. Alles is relatiefMaar Van Kleef is uitstekend in staat zijn lichte frustratie over het relatieve rendement van de Fonds 40 om te zetten in een mooie column. In feite wordt daarin de outperformance van de passieve index gerelativeerd. Ik houd erg van relativeren. Vandaar dat ik zo blij ben met het relatief goede rendement van mijn Index 20+ ten opzichte van zijn Fonds 40. Maar de relativering die Van Kleef aanbracht was van een andere orde. Indexbeleggers, zo gaf hij aan, moeten niet te vroeg juichen. Daar ben ik het overigens mee eens. Het jaar is nog niet om en we weten allemaal van de beer en de verkoop van zijn huid. Van Kleef stelt echter een doemscenario voor indexbeleggers in het vooruitzicht. Het grootste deel van de gelden gaat nu naar indexfondsen die marketcap-gewogen aandelenindices. Dat kan niet goed gaan. Van Kleef refereert daarbij aan het waargebeurde verhaal van een Indiase boot die kapseisde, omdat de passagiers allemaal naar één kant liepen om olifanten te bekijken. Dit kuddegedrag werd de opvarenden fataal. Dat is het lot wat ook de indexfonds belegger te wachten kan staan. Hij heeft zeker gelijk dat een eventueel massale uittocht van beleggers uit core aandelenindices een sterk negatief effect kan hebben. Actief heeft baat bij beursdalingen?Ik betwijfel echter of dit doemscenario specifiek voor indexbeleggers op de loer ligt. Om maar meteen met de deur in huis te vallen haal ik de conclusie van S&P aan van een onderzoek naar de relatieve prestaties van actieve fondsen in neergaande markten: However, one of the most enduring investment myths is the belief that active management has a distinct advantage in bear markets due to the ability to shift rapidly into cash or defensive securities. We dispelled this myth in 2003 using the case study of the 2000 to 2002 bear market. The downturn of 2008 provided another case study. The results are similar, with under performance across all nine style boxes. Het onderzoek, waarbij ik toegeef dat er sprake is van de slager (S&P) die zijn eigen passieve indexvlees keurt, laat zien dat in 2000-2002 een meerderheid van de passieve fondsen (54%) de actieve fondsen achter zich liet, terwijl in 2008 hetzelfde percentage gold. Over de gehele onderzochte periode 2004-2013, dus inclusief de positieve bullmarkten, lag het percentage overigens op 58,7%. Van Kleef heeft dus wel gelijk dat de actieve fondsen het in een neergaande markten relatief beter doen dan in een opgaande markten. Maar in beide gevallen verslaan de passieve fondsen de actieve. Het betrof hier fondsen, zowel actief als passief, die zich op de grote aandelen en indices (S&P500) richten. De cijfers voor de kleinere aandelen en indices liggen nog veel gunstiger voor passief beheer. Notoire underperformers Ook op basis van andere indicatoren is het niet te verwachten dat bij scherpe koersdalingen actieve fondsen relatief beter zullen presteren dan passieve. Zo meldt van Kleef dat actieve managers op dit moment de markten niet vertrouwen en daardoor hoge kasposities aanhouden. Dat verklaart deels de underperformance van deze fondsen. Kennelijk hebben de actieve managers ook massaal de marktbeweging verkeerd ingeschat. Slagen actieve beheerders er niet in om de best presterende aandelen te selecteren, het lukt ze kennelijk ook niet de optimale asset allocatie tot stand te brengen. Waarom zouden ze daar in een neergaande markt wel in slagen? Maar het belangrijkste argument lijkt de bubbel die in de markt van core aandelenindices is ontstaan, waar de passieve beleggers met open ogen instappen. Die bel spat eens uit elkaar. Ik betwijfel of deze waarneming gestaafd wordt door de feiten. Over de afgelopen drie jaar liggen de returns van de S&P largecap-, midcap- en smallcapindices zeer dicht bij elkaar. De smallcapindex was zelfs de best presterende van de drie, ondanks de door Van Kleef gesignaleerde massale toestroom via indexfondsen naar de aandelen uit de grote benchmarkindices. Er is derhalve wat mij betreft geen enkele reden om op voorhand te veronderstellen dat in een tegengestelde, dus neergaande marktbeweging, de core indices (veel) slechter zullen presteren dan aandelen buiten deze indices. Natuurlijk zullen er altijd actieve fondsen zijn die het voor langere tijd beter dan gemiddeld doen. Vind ze maar eensMaar ten eerste is er een groot probleem om vooraf deze fondsen te selecteren. Als dat op grond van prestaties uit het verleden is, is er een serieus risico dat het trucje is uitgewerkt net op het moment dat de belegger is ingestapt. Ten tweede zullen goed presterende fondsen met een sterk afwijkende methode van aandelenselectie, per definitie klein van omvang zijn. Structureel bovengemiddeld presterende fondsen zullen daarom slechts een beperkt deel van het totaal uitmaken. Op zichzelf is het helemaal niet verkeerd als belegger op zoek te gaan naar deze outperformende fondsen. Maar het is net als met de droom van zo velen om rijk te willen worden. Er is niets tegen het nastreven van die droom, als het bewustzijn er maar is dat dit uiteindelijk maar voor een kleine groep is weggelegd. We kunnen niet allemaal rijk worden. Natuurlijk maakt één Tak nog geen fruitboom, zoals van Kleef het poëtisch verwoordde. Maar zoals uit alle onderzoeken blijkt, is er een woud aan fruitbomen waar de indexbelegger gemakkelijk de laaghangende vruchten verkrijgt. De actieve belegger klimt in de boomtoppen om te trachten de mooiere exemplaren te bemachtigen. Een enkele keer met succes, maar vaker zal het fruithapje teleurstellend smaken. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.