Belegger is verkeerd geprogrammeerd Het kortetermijndenken zit in ons systeem. Boosdoener is dopamine, een stof die vrijkomt bij kortetermijnbeloningen. 11 februari 2014 13:00 • Door Nick Armet Geprogrammeerd voor de korte termijn? “De menselijke aard wil snel resultaten zien, er bestaat een vreemde drang om snel geld te verdienen en winsten in de verdere toekomst zal de gemiddelde mens snel onderwaarderen.” J.M. Keynes Aan het begin van een nieuw jaar gaan beleggers vaak nadenken over de vooruitzichten voor de komende twaalf maanden. Dat dit misschien wel een van de relatief zeldzame keren is dat ze zo ver vooruit kijken, zegt veel over hoezeer de markten op korte termijn zijn gaan denken. Eén van de begrijpelijke, maar weinig behulpzame gevolgen van de financiële en staatsschuldencrisis was de kortetermijnfocus die heel wat beleggers erdoor gekregen hebben. Voeg daarbij het gebruik van driemaandelijkse beleggingsrendementen om de vooruitgang te evalueren en de niet-aflatende focus van de markt op kwartaalwinsten, en u ziet meteen hoe het kortetermijndenken zich stevig in de aandelenmarkten heeft verankerd. Dat kortetermijndenken valt echter niet te rijmen met de creatie van rijkdom in een portefeuille op lange termijn. Op de grote beurzen zien we dat de beleggers mettertijd op steeds kortere termijn zijn gaan denken, als we mogen afgaan op de gemiddelde participatieduur van aandelen. In de VS werd een aandeel op de NYSE in 1940 gemiddeld zo'n zeven jaar lang behouden. De gemiddelde participatieduur wereldwijd is nu minder dan drie maanden (zie grafiek 1), en dat valt slechts deels te verklaren door de komst van technisch gestuurde kortetermijnbeleggers. Gemiddelde participatieduur van aandelen is gedaald (nu minder dan drie maanden wereldwijd) Verkeerd voorgeprogrammeerdKortetermijndenken is zonder twijfel een van de ernstigste gewoontes die beleggers moeten overwinnen in hun inspanningen om een beter beleggingsrendement te behalen dan de markt. Onze natuurlijke voorkeur voor kortetermijnwinsten – of onmiddellijk bevrediging - boven uitgestelde winsten werd door psychologen lang afgedaan als een kenmerk van de mens dat zich uit in vele aspecten van ons gedrag. In het bijzonder bij kinderen zien we dat ouders het steevast moeilijk hebben om hun kinderen de waarde van een uitgestelde beloning te leren inzien, ondanks de sterke biologische drang om al hun snoepjes onmiddellijk op te eten. Als we op het gedrag van de beleggers mogen afgaan, kunnen we die voorkeur voor snelle beloningen echter ook als volwassenen nog altijd niet van ons afschudden. Beleggen doet een beroep op diepgewortelde voorkeuren en automatische reacties in onze hersenen omdat er geld mee gemoeid is en het is gebleken dat de aanwezigheid van geld de emotionele beslissingname stimuleert, vooral in tijden van stress. Zo blijkt inderdaad dat beleggers echt geprogrammeerd zijn om op korte termijn te denken. In experimenten schatten beleggers kortetermijnwinsten routineus hoger in dan uitgestelde winsten. De boosdoener is dopamine, een chemische stof die een aangenaam gevoel geeft en in onze hersenen vrijkomt als we een kortetermijnbeloning kunnen krijgen. Er is aangetoond dat de mogelijkheid van een beloning in geld op dezelfde manier de productie van dopamine stimuleert als voeding, sigaretten of alcohol. Neurologische verklaringNeurologen hebben aangetoond dat de waardering van korte- en langetermijnbeloningen in geld in verschillende delen van het brein gebeurt. Gedragsstudies hebben aangetoond dat de meeste mensen liever nu 100 euro krijgen dan 200 binnen een jaar, maar dat ze niet zouden kiezen voor 100 euro binnen zes jaar in plaats van 200 binnen zeven jaar. Er bestaat geen rationeel argument voor deze inconsistentie; in monetaire termen gaat het immers om identieke keuzes. Vanuit neurologisch perspectief zal de middelste prefrontale cortex bij een keuze waarin een onmiddellijke winst betrokken is disproportioneel worden gebruikt. Die middelste prefrontale cortex is een deel van de hersenen dat wordt gebruikt voor automatisch, emotioneel denken en dat verbonden is met het dopaminesysteem in de middelste hersenen. Als de keuze tussen twee uitgestelde beloningen gaat, wordt een ander deel van het brein (de pariëtale cortex) aangesproken om een rationelere en geduldigere keuze te maken. Om op lange termijn te kunnen kijken, moeten we beseffen dat onze hersenen ons tegenwerken – geduld is in de beleggingswereld werkelijk een schone deugd. Het probleem van kortetermijndenken op de aandelenmarkten zit dieper dan enkel bij de beleggers. Het is een essentieel onderdeel van hoe de aandelenmarkten eigenlijk werken door de manier waarop de beleggingswereld een waarde gaat toekennen aan toekomstige bedrijfswinsten. Het punt hier is dat de meeste verkoopanalisten zwaar focussen op winstprojecties voor de korte termijn, namelijk de volgende één tot drie jaar. Terwijl het wereldwijde aantal analisten voor wereldwijde large-cap aandelen blijft groeien, blijft de focus onevenredig op de winstverwachtingen op korte termijn liggen. Grafiek 2 toont de mate waarin analisten op korte termijn denken en het feit dat er verder dan een vooruitblik op drie jaar relatief weinig voorspellingen bestaan. Verkoopanalisten focussen vooral op winstverwachtingen voor de korte termijn Hoe moeten de beleggers het dan aanpakken om de markt te verslaan? Eén benadering is gewoon verder te kijken dan de markt. Door de grotere kortetermijnfocus van zowel beleggers als verkoopanalisten waarover we het hierboven hebben gehad, is de aandelenmarkt relatief effectief geworden in het verrekenen van winstverwachtingen voor de kortere termijn, waarin meer zekerheid lijkt te bestaan. De markt is minder effectief in het evalueren van langeretermijnwinsten en zal de langeretermijnwaarde van ondernemingen met een sterke structurele groei relatief vaak niet in aanmerking nemen. Dat schept een mogelijkheid voor beleggers en beleggingsstrategieën die structurele groeiers weten te identificeren. De blootstelling aan structurele groei geeft een onderneming de mogelijkheid om een gestage cashstroom te genereren, die dan opnieuw kan worden geïnvesteerd in een groeiende onderneming. Deze ondernemingen kunnen die cash opnieuw investeren in de sterke groeimogelijkheden die zij in hun markten vinden – door de kapitaaluitgaven te verhogen, wat dan weer de verkoop en de winstgroei stimuleert. Dat alles vormt samen de motor voor een duurzame winstgroei op lange termijn. En dat is waar het begrijpen van de langeretermijnkatalysatoren en -tendensen zoals demografie bijzonder nuttig kan zijn om het beleggingsproces geïnformeerd te sturen. PraktijkvoorbeeldenTwee ondernemingen die dat punt kunnen illustreren, zijn Essilor en Novo Nordisk. De eerste onderneming is de wereldleider in corrigerende lenzen, zoals multifocale lenzen, wat betekent dat ze van twee structurele tendensen profiteert: vergrijzing (meer vraag naar lenzen); en het feit dat de bevolking in de opkomende markten zich beter lenzen kan veroorloven. De tweede is marktleider in diabetesbehandelingen. Wereldwijd lijden zo'n 371 miljoen mensen aan diabetes, maar verwacht wordt dat dat tegen 2030 zal stijgen naar 552 miljoen. Het voorbije decennium hebben beide ondernemingen meestal winsten gepubliceerd die boven de algemene verwachtingen lagen (ze hebben met andere woorden regelmatig de markt verslagen), waardoor ze hun trouwste aandeelhouders aantrekkelijke winsten hebben kunnen uitkeren. Het kortetermijndenken is misschien wel gangbaar op de aandelenmarkten, maar het bewijs suggereert dat beleggers daarvan kunnen profiteren door op lange termijn te kijken en te beleggen in de strategieën die daar ook op gericht zijn. Nick Armet is hoofd Investment Writing bij Fidelity International. Hij verzorgt op IEXProfs een behavioral finance-column. De in dit artikel geformuleerde opvattingen en opinies zijn die van de auteur en vertegenwoordigen niet per definitie de opvattingen van Fidelity. Dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en moet niet worden opgevat als aanbeveling voor beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.