Patrimoine als het juiste medicijn Zes jaar na 'succesjaar 2008' is het de vraag of de toverdrank van Carmignac is uitgewerkt. In gesprek met Jean Médecin. 30 januari 2014 12:00 • Door Peter van Kleef Zo'n zes jaar geleden was heel de financiële wereld het slachtoffer van de kredietcrisis. Héél de financiële wereld? Nee, één kleine Gallische nederzetting bleef moedig weerstand bieden aan het geweld van de crisis. Het crisisjaar 2008 lijkt alweer heel lang geleden. Toch was dat rampjaar, waarin zowel aandelen als obligaties tientallen procenten verloren, een gouden jaar voor het Franse Carmignac omdat het wereldwijde mixfonds Carmignac Patrimoine (met zo'n 30 miljard euro onder beheer, het grootste cross border-fonds ter wereld) het jaar wist af te sluiten met een plus van 0,01%. De Parijse vermogensbeheerder zag daarop in korte tijd het beheerd vermogen stijgen van iets meer dan 10 miljard euro naar ruim 50 miljard. Maar het geheugen van beleggers is kort – zeker geen zes jaar – en de roemrijke dagen lijken op het eerste gezicht al een tijdje achter het succesfonds van Carmignac te liggen. Carmignac Patrimoine boekte het afgelopen jaar een rendement van 3,53% tegenover 4,67% voor de benchmark. Over drie jaar is de schade nog iets groter (8,32% om 12,79%) en over de afgelopen vijf jaar ook (36,21% om 47,44%). Het is verleidelijk om te stellen dat de toverdrank van Patrimoinix uitgewerkt is. Zeker omdat de spin off – Carmignac Emerging Patrimoine – met een vergelijkbare formule, maar dan beperkt tot opkomende markten, ook geen heel succesvolle start kent, sinds de lancering twee jaar geleden. Jean Médecin, lid van het beleggingscomité van Carmignac, erkent dat de rendementen over de afgelopen jaren weinig verheffend zijn geweest. Hij maakt daarbij wel verschil over de verschillende perioden. Geld van tafel“Van midden 2010 tot en met medio 2012 hebben we het fonds heel defensief gepositioneerd, omdat we serieuze risico’s in Europa zagen, tot zelfs een potentiële euro-blow up. Met de kennis van nu kun je zeggen dat we te defensief waren, maar het was een heel weloverwogen, bewuste keuze.” Wat Médecin wil zeggen, is dat zodra grote risico’s worden herkend, het fonds geld van tafel haalt. Een logische zet van een fonds dat kapitaalbehoud hoog in het vaandel heeft. Als het daadwerkelijk fout was gegaan in die periode, had Carmignac wellicht een nieuw 2008-succes gekend. Nu leidde het omzichtige beleid tot een underperformance – maar wel een waar de beheerders prima mee kunnen leven.Dat geldt veel minder voor de achterstand die het fonds in 2013 opliep. Spijt en frustratie“We hebben wel wat frustratie over 2013, met name door de onhandige communicatie van de Federal Reserve over de tapering. Eerst lieten ze weten door te gaan met liquiditeitsinjecties, in maart werd plotseling met tapering gespeeld en in september was dat plotseling weer van tafel.” Het beleggingscomité van Carmignac had de hele tijd al het gevoel dat terugdraaien van de liquiditeitsinjecties prematuur was. “We hadden de juiste analyse, maar de Fed nam verkeerde stappen waarop de markt sterk reageerde met hoge volatiliteit tot gevolg.” Het gevolg was dat Carmignac Patrimoine opnieuw een achterstand opliep. Terwijl inspelen op veranderingen historisch juist een sterk punt is. “We kunnen zwarte zwanen niet voorspellen. Onze kracht ligt erin dat we snel op gebeurtenissen kunnen reageren – zoals in 208 na de val van Lehman. En met een sterke convictie posities kunnen aanpassen op zo’n moment. Van onze positionering in 2010-2012 hebben we geen enkele spijt, over 2013 voelen we wel wat spijt en wat frustratie.” Médecin verwacht dat in de periode die voor ons ligt de markten minder door de communicatie van centrale banken gestuurd zullen worden, maar meer door fundamentals. “Veel onevenwichtigheden zijn aangepast of worden aangepakt. Als onzekerheden worden weggenomen, kunnen cycli historisch gezien langer aanhouden. Het huidige herstel duurt al 55 maanden – ongeveer het historisch gemiddelde – maar omdat onevenwichtigheden zijn aangepakt, zou deze cyclus nog een tijd kunnen aanhouden.” Het mixfonds zit dan ook maximaal in aandelen (49,9%). Dat is, afgezien van korte tussentijdse periodes, al zo sinds september 2012. Die offensieve positionering betekent niet dat er geen risico’s zijn. “Te hoge groei in de VS kan leiden tot een scherpe rentestijging en dat kan zowel de economische groei als de aandelenmarkten hard raken. En ook de huizenmarkt kan er een tik door krijgen, waardoor de consumentenbestedingen teruglopen.” Daarnaast ziet Médecin nog “kleinere risico’s zoals de btw-verhoging in Japan en deflatie in Europa. Geen echte testDat zes jaar na ‘het wonder van 2008’ andere mixfondsen inmiddels hoger prijken op de rendementslijstjes kan het trotse Carmignac niet onaangedaan laten. Maar Médecin heeft zijn antwoord paraat. “Je moet mixfondsen over een lage termijn, over een tijd van pieken en dalen beoordelen. Weinig concurrenten hebben een trackrecord van vijftien jaar. Veel van de fondsen die nu boven ons staan, zullen over tien jaar gefaald blijken te hebben.” Kortom, wie 2008 niet meegemaakt heeft, heeft nog geen echte test doorstaan. “Onze strategie is sinds de oprichting niet veranderd. Dezelfde behoedzaamheid die ons in 2008 groot succes bracht, heeft ons in 2010-2012 wat rendement gekost. Maar we zijn geen ‘prisoner of our past’. Als onze analyse van de markt het toelaat, nemen we een offensieve stellingen in. We houden ook niet vast aan oude successen. Goudmijnen waren een flinke positie in Patrimoine en hebben tien jaar lang fors bijgedragen aan het rendement. In het eerste kwartaal van 2013 zijn die posities afgebouwd tot bijna nul, omdat het Umfeld voor dit soort beleggingen fundamenteel veranderd was. Daarentegen zitten we al anderhalf jaar in Japan, met succes.” Kapitaalbehoud in moeilijke tijden, alpha genereren wanneer de markt het toelaat. Ja, het fonds heeft een aantal jaren achter de rug waarin het zijn benchmark en een aantal concurrenten heeft moeten voor laten. Maar wie naar de langetermijngrafiek van het fonds kijkt, in plaats naar dat soort staatjes, die kan niet ontkennen dat het fonds gewoon nog steeds doet, wat het hoort te doen. En ooit komt er weer een 2008, wellicht. Je zou er, Carmignac zijnde, bijna op hopen. Kortom, is de toverdrank uitgewerkt? Wel, the jury is still out. Maar dat het te vroeg is om de Fransen af te schrijven, dat lijkt duidelijk. Voorlopig, en tot het tegendeel bewezen is, is het fonds het juiste medicijn 'voor al uw crisiskwalen'. Peter van Kleef was tot en met 2014 hoofdredacteur van IEXProfs. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 28 mrt De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick heeft samen met de rest van het multi-asset-oplossingen-team van Goldman Sachs AM grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.