Belang van een buitenperspectief Wat beleggers kunnen leren van Big Brown en zijn gemiste Triple Crown en van biotechnologie-aandelen. 17 juli 2014 13:00 • Door Nick Armet Wanneer we beleggen, gaan we er steevast vanuit dat het fonds, de geografische regio of de sector van onze keuze beter zal presteren dan de algehele wereldwijde markt. De prijs waartegen wij onze beleggingen aankopen, vormt de weerslag van het totaal aan opvattingen in de markt op een bepaald tijdstip. Per saldo gaan we dus tegen de markt in, en als de markt het binnenperspectief vertegenwoordigt, is het van cruciaal belang een perspectief van buitenaf te hebben om ook echt te kunnen komen tot outperformance. Of zoals Sir John Templeton het ooit zei: “Het is onmogelijk om goede beleggingsprestaties te behalen als je niet iets doet dat afwijkt van de norm.” Geestelijk vader van de financiële gedragswetenschap en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman was de eerste die het idee van een buitenperspectief omhelsde en omschreef. Hij maakte een bijzonder leerzame periode in zijn leven door toen hij samen met een aantal anderen in opdracht van het Israëlische ministerie van Onderwijs een boek ging schrijven over besluitvorming. Na een jaar, toen een aantal hoofdstukken reeds was afgerond, kwam men bijeen met de secretaris-generaal van het ministerie, die tevens deskundige was op het gebied van de ontwikkeling van lesprogramma’s. Kahneman wilde van alle leden van de groep een indicatie hebben van hoe lang het zou duren om het studieboek af te ronden. Daarom vroeg hij iedereen om zijn/haar persoonlijke verwachting. Iedereen ging ervan uit dat het nog ongeveer anderhalf à twee jaar zou duren. Kahneman vroeg vervolgens aan de secretaris-generaal hoe lang men over vergelijkbare studieboeken had gedaan. Zijn antwoord kwam voor iedereen als een verrassing: lang niet alle teams voltooiden het project; de 40% die dat wel deed, deed er gemiddeld zeven jaar over. Ondanks deze informatie besloot de groep gewoon door te gaan. Gelet op de positieve start van het project kon men zich niet voorstellen dat men er zo lang over zou doen. Ze negeerden de referentiegegevens en gingen gewoon uit van hun zeer optimistische binnenperspectief. Uiteindelijk was het boek pas acht jaar later af. Waarom ging het team verder met een project dat op grond van de relevante referentiegegevens drie keer zo lang zou duren dan men dacht en waarvan de kans op mislukking meer dan de helft bedroeg? Het team beging de vergissing te vertrouwen op het binnen- in plaats van het buitenperspectief. Kracht van verhalenOp het gebied van medische zorg blijkt eveneens dat patiënten eerder geneigd zijn uit te gaan van het meest gunstige scenario op basis van verhalen over een succesvolle behandeling van andere patiënten. De droge statistische overlevingscijfers voor hun ziekte worden genegeerd, ondanks het feit dat deze eigenlijk het ankerpunt en referentiekader zouden moeten vormen. Het ligt in het algemeen in de menselijke aard besloten om vast te houden aan het specifieke en te veronderstellen dat dingen veel unieker zijn dan ze in werkelijkheid zijn. Dit verklaart waarom we zo ontvankelijk zijn voor specifieke verhalen. Het verklaart ook waarom – wanneer men geld wil inzamelen voor een goed doel – case study’s veel beter werken dan statistieken, hoe schokkend die cijfers ook zijn. Op de markten van de sportweddenschappen vertegenwoordigen de bookmakers het binnenperspectief, en de wereld van het paardenrennen kan zeker worden gekenschetst als een wereld waar het binnenperspectief domineert. Toch zijn er talloze voorbeelden van hoe het binnenperspectief er naast bleek te zitten. Een beroemd voorbeeld in de VS is het vertrouwen dat er heerste in de winst van Big Brown tijdens de Triple Crown in 2008. Nadat het paard de Kentucky Derby en de Preakness Stakes met overmacht had gewonnen, moest het paard alleen nog maar de Belmont Stakes winnen om geschiedenis te schrijven. Het vertrouwen hierin was uitzonderlijk groot, met name nadat zijn belangrijkste rivaal uitviel. Uitgaande van het binnenperspectief zou het paard de race met gemak winnen: de kans op winst werd ingeschaald op 3 tegen 10. Toen het echter zover was, kwam Big Brown als allerlaatste over de streep. Een paar slimme handicappers waren echter bereid uit te gaan van een buitenperspectief. Zij deden hun eigen onderzoek naar de relevante historische en actuele factoren om meer context te krijgen. Allereerst keken ze ter vergelijking naar het verleden. Uit de statistieken bleek dat in de gehele eeuw slechts elf paarden ooit de Triple hadden voltooid, terwijl er maar liefst 29 paarden zijn geweest die in de positie verkeerden om dat te bereiken; dat komt neer op een slagingspercentage van 40%. Ten tweede lagen de snelheden die werden genoteerd voor Big Brown, uitgaande van de keren dat het paard andere races van de Triple Crown had gewonnen, eigenlijk vrij laag. Veel van zijn concurrenten in de races voor de Triple Crown scoorden eigenlijk hoger. Op basis van dit buitenperspectief was de kans van 3 tegen 10 voor winst van Big Brown dan ook enorm overdreven. Overdreven vertrouwenHet binnenperspectief lijkt zich te kenmerken door een teveel aan vertrouwen en resulteert daarom vaak in iets dat ook wel de planning fallacy wordt genoemd. Daarbij zijn de prognoses onrealistisch omdat ze uitgaan van een optimaal scenario. Bouwprojecten gaan vaak uit van dit soort al te optimistische inschattingen, en dat is ook precies de reden waarom ze zo vaak het budget overschrijden en de deadline niet halen. In beleggingstermen is het ontwikkelen van een buitenperspectief een bewuste poging om anders naar de dingen te kijken dan de markt. Het binnenperspectief ontstaat vaak spontaan, terwijl er voor het buitenperspectief onderzoek, berekening en overleg benodigd zijn. Een manier om te komen tot een buitenperspectief is het gebruik van reference class forecasting (prognose op basis van referentieklassen). Hierbij spelen de ‘basiskoersen’ die de prestaties verklaren voor een bepaalde referentieklasse een belangrijke rol omdat ze zorgen voor context. Hoeveel mensen die hun geld hadden ingezet op Big Brown, waren zich bewust van het feit dat historisch gezien de kans op succes in de Triple Crown minder was dan 50%? In plaats van dat we ons laten meeslepen door de specifieke details van een situatie, kunnen we beter kijken naar de kenmerken en kansen die in ruimere zin aan de klasse verbonden zijn. Als we bijvoorbeeld op CNBC een overtuigend verhaal horen over biotechnologieaandelen die opeens omhoog schieten, moeten we op zoek gaan naar gegevens over de sector in ruime zin om meer context te hebben. Wat zijn historisch gezien de prestaties van de biotechnologische sector? Hoe zijn binnen de sector de rendementen verdeeld tussen de slechtst en de best presterende aandelen? BiotechaandelenOp basis van deze informatie kunnen we de verdeling beoordelen van de uitkomsten die over de jaren gepaard zijn gegaan met het beleggen in biotechnologieaandelen. Uit de historische gegevens blijkt dat de biotechnologiesector in feite een marktsegment is waar successen en zeperds nogal lukraak verdeeld zijn. Kortom, anekdotische succesverhalen staan vaak op zichzelf en zijn niet representatief. De sector omvat bedrijven met een faalkans van 85 à 95% voor alles wat ze proberen uit te vinden. Om succes te bereiken is doorgaans een periode van 10 à 12 jaar vereist, en veel biotechnologiebedrijven hebben gedurende lange tijd geen meetbare opbrengsten. Het is essentieel om te zorgen dat men een buitenperspectief ontwikkelt. Een ander praktisch middel om een buitenperspectief te ontwikkelen is een checklist op te stellen van alle factoren die belangrijk worden geacht voor succes. Aan de hand van checklists van de belangrijkste criteria waar wij als beleggers naar moeten kijken, kunnen we potentiële beleggingen of afzonderlijke aandelen consequent tegen elkaar afwegen. Een dergelijke benadering geeft ons richting, zowel in goede als in slechte tijden, op basis van een aantal belangrijke persoonlijke waarden of beginselen. Met een checklist kunnen we ook voorkomen dat we in de val trappen van een emotioneel besluit omdat het ons stimuleert altijd te beleggen vanuit onze primaire beginselen. Dus denk eraan: de basiskoersen zijn doorgaans informatiever dan verhalen. In het geval van Big Brown hebben de fans simpelweg ingezet op een verhaal en het vertrouwen van de trainer in plaats van zich te laten informeren en sturen door een buitenperspectief. Nick Armet is hoofd Investment Writing bij Fidelity International. Hij verzorgt op IEXProfs een behavioral finance-column. De in dit artikel geformuleerde opvattingen en opinies zijn die van de auteur en vertegenwoordigen niet per definitie de opvattingen van Fidelity. Dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en moet niet worden opgevat als aanbeveling voor beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.