Stagflatie? Daar spreekt Jerome Powell niet over

De Britse sitcom Fawlty Towers is uitgeroepen tot de beste Britse Tv-serie aller tijden. De serie, met John Cleese als een van de twee geestelijke vaders ervan, werd uitgezonden in de tweede helft van de jaren 70. Veruit de meest populaire aflevering van Fawlty Towers is de aflevering ‘The Germans’. 

Daarin doet de hoofdpersoon alles eraan – en herinnert iedereen – om de oorlog niet te noemen ('don’t mention the war’) in het bijzijn van de Duitse gasten in zijn hotel. Alleen werkelijk alles wat hij deed en zei, verwees overduidelijk naar de Tweede Wereldoorlog. 

Dat gevoel had ik toen Jerome Powell eerder deze week een toespraak hield, de eerste na de rentevergadering van de Fed ruim een week geleden. In plaats van ‘oorlog’ leek Powell er alles aan gelegen om het woord ‘stagflatie’ niet te noemen. Daar slaagde hij ook in, maar zijn toespraak ging er wel over. 

Understatement van het jaar

Powell herhaalde nog eens wat hij in de laatste persconferentie zei, namelijk dat financiële markten niet moeten verwachten dat de bank begonnen is aan een serie verlagingen. De Fed kan dat niet doen, omdat de bank te maken heeft met wat Powell ‘uitdagende situatie’ omschreef. Wat heet! Dat was misschien wel het understatement van het jaar. 

De inflatie in de VS is nog steeds aan de hoge kant; de geldontwaarding ligt dichter bij 3 dan 2%. En omdat de Amerikaanse dollar sinds begin dit jaar met zo'n 15% in waarde is gedaald, wat betekent dat er vanuit die hoek volgend jaar weer wat opwaartse druk op de inflatie gaat komen.

Ondertussen stapelen bewijzen zich dat de Amerikaanse arbeidsmarkt aanmerkelijk minder goed draait dan in de afgelopen jaren en dat de economie voelbare wind tegen begint te krijgen. Ofwel op zijn minst een stagflatie-light-situatie. Maar Powell kon dat woord niet gebruiken, uit vrees voor paniek op de markten. En dus deed hij me denken aan de monetaire versie van de hoteleigenaar uit Fawlty Towers.

Spagaat van de Fed

Met dit in het achterhoofd, bevindt de bank zich in een positie waar geen centrale bankier zich ooit graag ziet komen: hoge dan wel stijgende inflatie en dalende economische groei. Inderdaad, wat je een ‘uitdagende situatie’ noemt. Uitdagend omdat de centrale bankier die met zo’n omgeving te maken krijgt, een keuze moet maken waar het rente-instrument voor te gebruiken, het bestrijden van inflatie of het stimuleren van de economie.

Het eerste vereist minstens onveranderde rente zo niet renteverhogingen; het tweede renteverlagingen. Kiezen om inflatie aan te pakken, om zo je geloofwaardigheid op te krikken (de inflatie in de VS ligt al sinds 2021 aanmerkelijk boven de doelstelling) kan voor een recessie zorgen. Economie een handje helpen met renteverlagingen behelst het risico dat de bank inflatie juist zal aanjagen weer. 

Daar komt vervolgens nog bij dat de in die helse macro-economische spagaat verkerende Fed ook nog in een bijna existentieel gevecht is geraakt met het Witte Huis. De Amerikaanse president Trump probeert uit alle macht de bank onder controle te krijgen. 

Te hoog

Voor beleggers was er echter nogal wat te leren uit de genoemde toespraak van Powell. Hij herhaalde namelijk dat de Fed meer oog zal hebben voor de situatie op de arbeidsmarkt. Dit is een mooi voorbeeld van dat beleggers, als een centrale bankier spreekt, ook moeten opletten op dat wat ze niet horen omdat hij dat niet zegt! 

Ik bedoel daarmee dat wanneer Powell zegt dat de Fed vanaf nu meer oog zal hebben voor de arbeidsmarkt dan voorheen, hij stilzwijgend zegt dat de bank dus mínder oog zal hebben voor de inflatie. Ofwel: als die de komende tijd hoog blijft, zal de bank dat scharen onder het kopje ‘het waait wel over’.

Voor de goede lezer: inderdaad, ik doe nu ook een Fawlty Towertje, ik probeer het woord ‘tijdelijk’ te vermijden, een besmette term omdat nagenoeg alle centrale bankiers in 2021 en 2022, terwijl de inflatie gierde, stijgende prijzen als iets tijdelijks noemden. 

Aangezien de Amerikaanse inflatie momenteel dichter bij de 3% dan de doelstelling van 2% ligt, is dit een duidelijk signaal richting beleggers dat zij er rekening mee moeten houden dat de inflatie in Amerika voorlopig, de komende jaren, eerder te hoog dan te laag zal zijn.  

Nog even voor de liefhebbers van de Britse sitcom: